Τα ηρωικά Δωδεκάνησα βρίσκονται κάτω από ιταλική κατοχή. Πανηγύρισαν οι Έλληνες Δωδεκανήσιοι, όταν το 1912 οι Ιταλοί πήραν τα Δωδεκάνησα από τους Τούρκους. Οι ελπίδες για ένωση με τη μάνα Ελλάδα ζωντανεύουν για λίγο. Πολύ σύντομα όμως διαπιστώνουν ότι ο νέος κατακτητής, Ευρωπαίος και πολιτισμένος όπως πίστευαν, όχι μόνο θα αρνηθεί το αίτημά τους, αλλά και θα προσπαθήσει με σκληρά μέτρα να αλλοιώσει τον ελληνικό χαρακτήρα και το φρόνημα των κατοίκων και να επιβάλει τον εξιταλισμό των νησιών.
Ένας άνισος και σκληρός αγώνας αρχίζει από τους σκλαβωμένους Δωδεκανήσιους. Πρωτοπόρο στον αγώνα αυτό το σχολείο-σύμβολο, το Βενετόκλειο Γυμνάσιο Ρόδου.
28η Οκτωβρίου 1925. Ο Ιταλός διοικητής Μάριο Λάγκο (Mario Lago) απαιτεί από τον Γυμνασιάρχη του Βενετόκλειου να υψώσει την ιταλική σημαία, γιατί οι Ιταλοί γιόρταζαν την πορεία του Μουσολίνι προς τη Ρώμη και την εγκαθίδρυση του φασισμού. Το Βενετόκλειο ήταν το μόνο δημόσιο κτήριο, στο οποίο δεν είχε αναρτηθεί η ιταλική σημαία. Οι μαθητές όμως αποφασίζουν αποχή από τα μαθήματα, γι’ αυτό κλειδώνουν την εξώπορτα του Γυμνασίου και βάζουν τσιμέντο στην κλειδαριά. Την επόμενη μέρα οι Ιταλοί αστυνομικοί σπάζουν την πόρτα και υψώνουν την ιταλική σημαία.
Οι μαθητές όμως δεν το βάζουν κάτω. Ο Γαβριήλ Χαρίτος, μαθητής των τελευταίων τάξεων του τότε Γυμνασίου, πρωτοστατεί. Τη θέση της ιταλικής σημαίας στο σχολείο του πρέπει να την πάρει η ελληνική. Που θα βρεθεί όμως; Γρήγορα πηγαίνει στο σπίτι. Το άσπρο μαξιλάρι της μητέρας του μέσα σε λίγη ώρα αποκτά μπλε λωρίδες και μεταμορφώνεται σε ελληνική σημαία. Μαζί με τους συμμαθητές του Γεώργιο Χαλκιά και Νικήτα Παχωπό, αφού κάνουν “βαρελάκι” ανεβαίνοντας ο ένας στις πλάτες του άλλου, κατεβάζουν την ιταλική σημαία. Σε λίγο κυματίζει στον ιστό η ελληνική,ενώ όλοι οι μαθητές ζητωκραυγάζουν!
Η αντίδραση των ιταλικών αρχών ήταν άμεση. Ο διοικητής της Ασφάλειας με αστυνομικούς φθάνουν και πάλι στο σχολείο και συλλαμβάνουν τους τρεις μαθητές. Τον Γαβριήλ Χαρίτο τον μεταφέρουν σκυφτό κρατώντας τον από το αυτί στο Τμήμα Ασφάλειας, τον δέρνουν και τον εκτοπίζουν στη νήσο Σύμη μαζί με τον Νικήτα Παχωπό, ενώ τον Γεώργιο Χαλκιά τον στέλνουν στην πατρίδα του, την Κάρπαθο, κάτω από αστυνομική επιτήρηση.
* * * * * * * * * * * * * *
31 Μαρτίου 1947. Ο Γαβριήλ Χαρίτος, ως πρώτος Έλληνας δήμαρχος της ελεύθερης Ρόδου, μαζί με το Δημοτικό Συμβούλιο και χιλιάδες λαού, γονατιστός και με συγκίνηση, ατενίζει την επίσημη ανύψωση της ελληνικής σημαίας για πρώτη φορά στον ιστό του Ηρώου της Ελευθερίας!
* * * * * * * * * * * * *
27 Οκτωβρίου 2016. Στα πλαίσια της γιορτής της Σημαίας, στην αυλή του Βενετόκλειου γίνονται τα αποκαλυπτήρια του μνημείου των τριών πατριωτών μαθητών. Παρόντες και οι γιοι των τριών αγωνιστών μαζί με τις Αρχές του τόπου.
ία
