Δυσκολεύεσαι να μάθεις τα μαθήματά σου και γι’ αυτό νομίζεις ότι δεν είσαι αρκετά έξυπνος; Μήπως δεν σ’ ενδιαφέρουν τα γράμματα, γιατί δεν έχεις όρεξη για το σχολείο; Ή μήπως θα᾿θελες πολύ να τα καταφέρεις, να μορφωθείς όσο περισσότερο γίνεται, αλλά λυπάσαι κι απογοητεύεσαι, επειδή δεν έχεις τα μέσα να το πετύχεις; Δεν έχεις πιθανόν το δικό σου δωμάτιο, την απαραίτητη ησυχία, ώστε να μπορείς να συγκεντρώσεις το νου σου σ’αυτά που διαβάζεις, τα οικονομικά σας δεν φθάνουν, για ν’ αγοράσεις όλα τα βιβλία ή τον υπολογιστή που χρειάζεσαι, να παρακολουθήσεις φροντιστήρια κ.ά.

Ο μικρός Ευάγγελος Μπαϊρακτάρης πήγε μόνο στην Α´ Δημοτικού. Έβοσκε πρόβατα στο βουνό κι εκεί συλλαβιστά διάβασε τη ζωή του αγίου Ιωάννη του Καλυβίτη κι άναψε μέσα του ο ζήλος να του μοιάσει. Οι γονείς του ήταν πολύ φτωχοί, γι’αυτό από επτά ετών τον έστειλαν να δουλέψει σ’ ένα μπακάλικο. Σέ ηλικία δώδεκα ετών πήγε στο Άγιον Όρος.

Έλεγε για τον εαυτό του: «Ήμουν κουτός και ντροπαλός». Τό πρώτο Σαββατόβραδο του είπαν οι Γεροντάδες του να διαβάσει στον Εσπερινό ψαλμούς. Ντροπιάστηκε όμως, όταν με ευγένεια τον σταμάτησαν, διότι συλλάβιζε πολύ αργά.

«Μα…μα…κά…κά…ρι…ος».

«Πρέπει να μάθω να διαβάζω», σκέφτηκε. Κι αμέσως έβαλε σ’ εφαρμογή την απόφασή του. Όλο τον ελεύθερο χρόνο του, αλλά και τις νύχτες διάβαζε Ψαλτήρι, την Καινή Διαθήκη, Κανόνες τροπαρίων, «για να ξετρίψει η γλώσσα του», όπως έλεγε. Κι έφθασε να μάθει όλο το Ψαλτήρι –150 ψαλμούς– απ’ έξω.

 

Πέρασαν τα χρόνια. Και ώριμος πια, Ιερομόναχος, ο π. Πορφύριος –όπως ονομάσθηκε στή χειροτονία του σε πρεσβύτερο– τοποθετήθηκε ως εφημέριος στον Άγιο Γεράσιμο, το παρεκκλήσιο της Πολυκλινικής Αθηνών, στην Ομόνοια, στο κέντρο της Αθήνας.

Η περιοχή ήταν δύσκολη. Χρειαζόταν άνθρωπο μορφωμένο, όπως του είπε ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος, που να μπορεί να ομιλεί, να διδάσκει τον κόσμο. Κι αυτός ήταν αγράμματος. Τί έκανε τότε; Έλεγε ο ίδιος: «Επειδή δεν ήξερα γράμματα, έκανα πολλές προσπάθειες. Έρχονταν εκεί Καθηγητές Πανεπιστημίου. Δίπλα ήταν το Ωδείο Αθηνών. Έρχονταν κι από κεί οι καθηγητές και οι οικογένειές τους. Η χορωδία της Εκκλησίας ήταν του Βασιλικού Θεάτρου. Πήγα και γράφτηκα στο Ωδείο. Ήθελα να μάθω μουσική, για να μή δυσκολεύω τους ψάλτες». Καί περιγράφει μέ πολλή απλότητα και ταπείνωση πως, μετά τη βραδινή του προσευχή και μέχρι ν’ αποκοιμηθεί, έλεγε τις νότες σι λα σολ σολ παίζοντας νοερά πιάνο!

Είχε θέληση, επιμέλεια και μεγάλη φιλομάθεια.

Εκεί στο Εκκλησάκι της Ομόνοιας αντιμετώπισε κι ένα μεγάλο πειρασμό. Δεν μπορούσε να λειτουργήσει συγκεντρωμένος, διότι ακούγονταν απ’ το απέναντι κατάστημα, πού πουλούσε γραμμόφωνα, κοσμικά τραγούδια στή διαπασών. Έκανε νηστεία και προσευχή να του δείξει ο Θεός τί πρέπει να κάνει. Τις επόμενες μέρες τον επισκέφθηκε ένας μαθητής μέ τη μητέρα του. Το παιδί κρατούσε ένα βιβλίο Φυσικής. Διηγείται ο Γέροντας Πορφύριος:

«Επειδή μου άρεσε όλα να τα μαθαίνω, άνοιξα το βιβλίο της Φυσικής. Εκεί διάβασα το εξής πείραμα: Όταν ρίξουμε μιά πετρούλα σε μια ήρεμη λίμνη, σχηματίζονται στο νερό “ρυτίδες” σε μιά μικρή έκταση. Άν ρίξουμε μεγαλύτερη πέτρα, σχηματίζονται μεγαλύτερες ρυτίδες και σε μεγαλύτερη έκταση, πού υπερφαλαγγίζουν τις πρώτες.

“Να η λύση στο πρόβλημά μου”, σκέφτηκα. “Οι μικρές ρυτίδες των τραγουδιών μπορούν να υπερφαλαγγισθούν από τις μεγάλες σε πνευματική ένταση ευχές πού θα λέω μέσα στην Εκκλησία. Τί μπορεί να μ’ εμποδίσει να συγκεντρωθώ, να έχω το νου μου στο Θεό;”».

Έτσι κι έγινε και ησύχασε.

Αξιοποιούσε την κάθε ευκαιρία για να μάθει κάτι. Όλα ήθελε να τα ξέρει σε πλάτος και σε βάθος. Πήγε κι έμαθε πτηνοτροφία και μελισσοκομία. Στο τέλος του είπε ο καθηγητής της μελισσοκομίας:

–Παπά, ξέρεις τί κατάλαβα; Ότι θα πετύχεις άριστα στη μελισσοκομία.

–Πώς το κατάλαβες;

–Σε είδα με πόση προσοχή παρακολουθούσες.

Άλλη φορά περνούσε έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο. Ακολούθησε ένα γκρούπ και ζήτησε άδεια από την ξεναγό να παρακολουθήσει την ξενάγηση. Στο τέλος η ξεναγός του έδωσε το λόγο και ο π. Πορφύριος έκανε μια πολύ εύστοχη συμπλήρωση, πού άφησε έκπληκτους όλους.

–Βλέπετε τον Δία, που ενώ ρίχνει κεραυνό στούς ανθρώπους, το πρόσωπό του είναι γαλήνιο; Τί μάς δείχνει αυτό; Ότι ο Θεός, κι όταν ακόμη τιμωρεί, δεν έχει πάθος.

Είδες πώς ξεπερνιούνται τα εμπόδια και οι δυσκολίες στο θέμα μόρφωση, όταν υπάρχει φιλομάθεια συνδυασμένη με τη φιλότιμη προσπάθεια και την προσευχή; Μπορείς κι εσύ να ζητάς τη βοήθεια του αγίου Πορφυρίου. Αγαπάει τόσο πολύ τα παιδιά και τρέχει πάντα να τα βοηθήσει.

 

 

Σημείωση: τα περιστατικά είναι από το βιβλίο Βίος και Λόγοι Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Έκδοση Ι. Μονής Χρυσοπηγής, Χανιά Κρήτης.