O Κυβερνήτης του κόσμου
Ποιός κυβερνά τον κόσμο;…
Συχνά, οι ειδήσεις που ακούμε και η όλη κατάσταση γύρω μας κάνουν να αισθανόμαστε πιόνια στα χέρια των ισχυρών της γης. Οι μεγάλες δυνάμεις φαίνεται ότι ελέγχουν τα πάντα: την πολιτική εξουσία, την παγκόσμια αγορά, την κοινή γνώμη…
Επιπλέον, το ασυγκράτητο ρεύμα του κακού που κατακλύζει τον κόσμο φανερώνει την τρομακτική δύναμη του «κοσμοκράτορος του σκότους του αιώνος τούτου»[1], του φθονερού διαβόλου, ο οποίος παρασύρει τούς ανθρώπους μακριά από τον Θεό, σε φοβερές παρεκτροπές και τραγικά αδιέξοδα. Τελικά, ποιός κυβερνά τον κόσμο;…
***
«Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα», ομολογούμε στο Σύμβολο της πίστεώς μας. Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται η απάντηση στο παραπάνω δύσκολο ερώτημα.
Ο Παντοκράτωρ! Αυτός είναι που κρατεί στα χέρια Του όλο το σύμπαν. Είναι ο Θεός, ο οποίος όχι μόνο δημιούργησε τον κόσμο, αλλά τον συντηρεί και τον κυβερνά με τη δύναμη, τη σοφία και την αγαθότητα Του. Είναι Αυτός που φροντίζει για το κάθε δημιούργημά Του και ιδιαίτερα για το αγαπημένο Του πλάσμα, τον άνθρωπο.
Ο Θεός προνοεί για τον κόσμο και τον άνθρωπο.
Ο Πανάγαθος Θεός, που δημιούργησε τον κόσμο, δεν τον άφησε στην τύχη του ούτε έπαυσε να ενδιαφέρεται γι’ αυτόν και ειδικότερα για τον άνθρωπο. Το σταθερό ενδιαφέρον και η συνεχής φροντίδα του Θεού για τον κόσμο ονομάζεται θεία Πρόνοια.
Την αλήθεια αυτή μας την αποκάλυψε ο ίδιος ο Χριστός: «ο πατήρ μου έως άρτι εργάζεται, καγὼ εργάζομαι»∙ ο Θεός Πατέρας μου εργάζεται έως τώρα συνεχώς και χωρίς διακοπή (Ιω. ε’ 17). Στην πραγματικότητα, αρκεί μια ματιά γύρω σου, για να πεισθείς ότι υπάρχει κάποιος που συντονίζει και ρυθμίζει τα πάντα. «Κοίταξε τον ήλιο πού ανατέλλει και τη σελήνη που τρέχει, δες ακόμη τις λίμνες, τις πηγές, τούς ποταμούς, τη βροχή, παρατήρησε τούς σπόρους πώς φυτρώνουν, τα ζώα πώς μεγαλώνουν και κυρίως τον ανθρώπινο οργανισμό πώς λειτουργεί, και θα μάθεις από όλα αυτά πώς εργάζεται ο Θεός»[2].
Βέβαια υπάρχουν οι φυσικοί νόμοι. Αλλά και αυτοί από τον Δημιουργό καθορίστηκαν και με τη δική Του θέληση λειτουργούν. Διότι, αν ο Θεός θέλει, ανατρέπονται ακόμα και οι νόμοι της φύσεως: «όπου γάρ βούλεται Θεός, νικάται φύσεως τάξις».
Ο κόσμος λοιπόν κυβερνάται από την Πρόνοια του Θεού κι όχι από την τύχη ή από αυτόματους φυσικούς νόμους. Μάλιστα η θεία Πρόνοια φτάνει και μέχρι των ελαχίστων λεπτομερειών της ζωής μας, αφού ο Κύριος μας βεβαίωσε ότι ακόμα και οι τρίχες της κεφαλής μας είναι μετρημένες με ακρίβεια (Ματθ. ι’ 30). Συνεπώς ο άνθρωπος ζει κάτω από τη φροντίδα του Θεού. Δεν είναι έρμαιο της τύχης ή των φυσικών αναγκαιοτητών. Γι’ αυτό και η αστρολογία, που θέλει τη ζωή του ανθρώπου να καθορίζεται από τη θέση και την κίνηση των άστρων, είναι εντελώς ασυμβίβαστη με τη χριστιανική πίστη.
Ο Θεός κυβερνά τον κόσμο.
Ο Θεός ως Παντοκράτορας είναι Αυτός που συγκρατεί και συνέχει τη Δημιουργία. Επιπλέον όμως εξουσιάζει και κατευθύνει τα πάντα, και πάντοτε γίνεται ό,τι θέλει ή ό,τι επιτρέπει Εκείνος με γνώμονα την άπειρη αγάπη Του.
Τίποτε δεν είναι τυχαίο, λοιπόν! Γι’ αυτό κι ο Μέγας Βασίλειος μας συμβουλεύει: «Μη λες ότι αυτό έτυχε κι έγινε έτσι ή ότι από μόνο του έγινε το άλλο… Ούτε να μιλάς για “κακή τύχη” ή “άσχημη ώρα”. Τίποτε δεν συμβαίνει χωρίς λόγο»[3]. Τα πάντα υπηρετούν το σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου. Ό,τι επιτρέπει ο Θεός, το επιτρέπει για το καλό μας. Ακόμη κι αυτά που φαίνονται θλιβερά και δυσάρεστα, ο Πάνσοφος Θεός γνωρίζει να τα χρησιμοποιεί για την ωφέλειά μας.
Εκείνο που ο Θεός ποτέ δεν μπορεί να επιτρέψει και να επιδοκιμάσει είναι η αμαρτία. Ωστόσο, επειδή δεν θέλει να καταργήσει την ελευθερία του ανθρώπου, ανέχεται το κακό και δεν εμποδίζει αυτούς πού το διαπράττουν. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το αφήνει και εντελώς ανεξέλεγκτο. Στην πραγματικότητα το περιορίζει μέσα στα όρια που Εκείνος θέτει και, επιπλέον, το κατευθύνει ώστε να υπηρετεί το αγαθό σχέδιό Του.
Στην ιστορία της ανθρωπότητας αμέτρητες φορές επαληθεύτηκε ο λόγος του ιερού ψαλμωδού: «Κύριος διασκεδάζει βουλὰς εθνών, αθετεί δε λογισμούς λαών και αθετεί βουλὰς αρχόντων»· δηλαδή, ὁ Κύριος διασκορπίζει σαν άχυρο τις αποφάσεις των εθνών, ματαιώνει τα σχέδια των λαών πού κρύβουν πανουργία, καθώς και τις αποφάσεις πανίσχυρων αρχόντων (Ψαλμ. λβ’ 10).
Ας μην κομπάζουν λοιπόν υπερήφανα οι ισχυροί της γης, ότι τάχα κρατούν τα ηνία του κόσμου. Ας μην μας τρομάζει το κράτος του Διαβόλου έχει ήδη συντριβεί! Άλλος είναι ο Κυρίαρχος. Ο Παντοκράτωρ! Αυτός είναι ο Κυβερνήτης του κόσμου!
Νικηφόρος
[1] Ἐφεσ. ς΄ 12.
[2] Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς το κατά Ἰωάννην, ΕΠΕ 13, 388.
[3] Μ. Βασιλείου, Εἰς τόν ΛΒ’ Ψαλμόν, ΕΠΕ 5, 170.