Ο άγιος νεομάρτυς Αθανάσιος εξ Ατταλείας
7 Ιανουαρίου

Στό τέλος τών εορτών τού αγίου Δωδεκαημέρου, στίς 7 Ιανουαρίου, μαζί μέ τή μνήμη τού Τιμίου Προδρόμου η αγία μας Εκκλησία τιμά καί τή μνήμη τού νεομάρτυρος Αθανασίου από τήν Αττάλεια τής Μικράς Ασίας, πού πρίν από 300 περίπου χρόνια προσέφερε τό αίμα του σπονδή στόν λατρευτό μας Κύριο Ιησού Χριστό.
Τό Συναξάριό του, όπως μάς τό διέσωσε μέ γλαφυρότητα ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στό «Νέον Μαρτυρολόγιόν» του, είναι μικρό. Αλλά τό δίδαγμα πού μάς άφησε, μεγάλο.
Η καταγωγή τού Αθανασίου ήταν από τήν Αττάλεια τής Μικράς Ασίας. Λόγοι όμως επαγγελματικοί τόν είχαν φέρει στή Σμύρνη. Εδώ εργαζόταν μέ τιμιότητα, χωρίς νά βλάπτει κανέναν καί αναστρεφόταν μέ καλοσύνη καί απλότητα πρός όλους. Ζούσε αληθινά τή χριστιανική πίστη εκτελώντας μέ πιστότητα τά χριστιανικά του καθήκοντα. Είχε όμως ένα διαρκή πειρασμό. Κάποιοι Οθωμανοί, άλλοτε μέ αστείο τρόπο καί άλλοτε αυστηρά, τόν περιγελούσαν καί τόν ειρωνεύονταν γιά τήν πίστη του, χωρίς ο ίδιος νά τούς προκαλεί. Ο Αθανάσιος δέν έμενε σιωπηλός. Μπορεί νά μή γνώριζε γράμματα, αλλά γνώριζε τήν πραγματική γνώση, τή σοφία τού Θεού. Εκείνος πού ανέδειξε «πανσόφους τούς αλιείς» έδιδε χάρη καί πνεύμα σοφίας στό δούλο του καί αποστόμωνε μέ επιχειρήματα καί πάντοτε μέ συνετό καί γλυκό λόγο τούς αντιλέγοντες.
Καί αυτοί έμεναν «αναπολόγητοι» καί ένιωθαν ντροπή γιά τά «σαθρά δόγματα» τής θρησκείας τους. Συσσώρευαν όμως μέσα τους εχθρότητα. Ζητούσαν ευκαιρία γιά νά τόν πολεμήσουν καί νά τόν εξοντώσουν… Καί η αφορμή δόθηκε.
Μόλις είχε ανατείλει τό νέο έτος 1700. Κάποια μέρα ο Αθανάσιος είπε αυθόρμητα τή μουσουλμανική δοξολογία «λαϊλαλά» στή δική του διάλεκτο, πού σημαίνει «Δόξα τώ Θεώ». Βέβαια μέ τή μικρή αυτή φράση ο Αθανάσιος δοξολογούσε τό δικό του Θεό, τόν αληθινό Τριαδικό Θεό τής Ορθοδόξου Πίστεώς μας. Ακούγοντας όμως τά λόγια αυτά οι Οθωμανοί έτρεξαν χαιρέκακα καί συνέλαβαν τό θύμα τους καί τό οδήγησαν αμέσως στό κριτήριο λέγοντας ότι ο Αθανάσιος «αποδέχθηκε δημόσια τή θρησκεία τους καί ασπάσθηκε τήν πίστη τών Οθωμανών». Ο μάρτυρας ατάραχος ομολογούσε ότι αυτό πού είπε είναι μιά γενική δοξολογία καί τήν απηύθυνε στό Θεό πού πιστεύει, καί η φράση πού είπε δέν είναι αποκλειστικά «μόνο τής πίστεως τών Τούρκων».
Αδύνατον όμως νά πεισθούν οι εχθροί του. Όλοι μαζί αντιδρούσαν καί φώναζαν ότι «δέχθηκε έστω καί ακούσια τουρκισμό (δηλαδή τούρκεψε), επομένως αρνήθηκε τόν Χριστό. Άν τώρα πάλι Τόν ομολογεί, γίνεται εξωμότης καί πρέπει νά τιμωρηθεί».
Ο μάρτυρας σταθερά ομολογούσε: «Όλα αυτά πού λέτε είναι ψέματα. Προτιμώ καλύτερα νά λάβω μυρίους θανάτους παρά νά αρνηθώ τήν πίστη μου». Καί επειδή παρέμενε πιστός χριστιανός, τόν φυλάκισαν, τόν χτυπούσαν βίαια καί τόν ράβδιζαν μέ μανία. Τό αίμα κυλούσε άφθονο από τό ιερό σώμα του.
Μάταια προσπαθούσαν οι εξοργισμένοι εχθροί νά μεταβάλουν τή σκέψη τού μάρτυρος άλλοτε μέ υποσχέσεις δώρων καί τιμών καί άλλοτε μέ φοβερές απειλές. Ο μάρτυρας τού Χριστού Αθανάσιος είχε στραμμένα τά βλέμματα τής ψυχής του σέ μιά μόνο αγάπη: τόν ΧΡΙΣΤΟΝ. Καί έλεγε ειρηνικά: «Είμαι Χριστιανός»!
Άλλο περιθώριο υπομονής δέν υπήρχε στόν κατή καί στούς δημίους. Η διαταγή πλέον ακούσθηκε καθαρά: «Ο Αθανάσιος νά αποκεφαλισθεί».
Οδήγησαν λοιπόν τόν μάρτυρα «ως πρόβατον επί σφαγήν», στόν τόπο τού μαρτυρίου. Εκεί ο Αθανάσιος, ο πιστός δούλος τού Κυρίου, έσκυψε ταπεινά τόν αυχένα του κάτω από τό σπαθί τού δημίου. Καί δέχθηκε όλος χαρά νά θυσιαστεί καί νά προστεθεί στή χρυσή αλυσίδα τών αγίων Νεομαρτύρων. Τό ιερό του λείψανο τό άφησαν εκτεθειμένο καί περιφρονημένο γιά τρείς ημέρες, σέ τόπο όπου περιφέρονταν αδέσποτοι σκύλοι. Κανένα όμως από τά ζώα αυτά δέν βεβήλωσε τό σώμα τού μάρτυρος. Τήν τρίτη ημέρα από τόν θάνατο τού Αγίου ευσεβείς χριστιανοί μέ ειδική άδεια τού κατή κήδευσαν καί ενταφίασαν μέ τιμές τό σώμα τού μάρτυρος στόν Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής.
Μιά αυθόρμητη μικρή δοξολογία στήν αρχή τού νέου έτους στάθηκε η αφορμή γιά νά οδηγήσει τόν Αθανάσιο στή δόξα τού Ουρανού. Από τή δοξολογία τής γής στά Αλληλούϊα τού Παραδείσου…
Αλλά καί ολόκληρη η ζωή τού μάρτυρος Αθανασίου ήταν μιά διαρκής δοξολογία στό Θεό. Ο αγώνας του νά παραμένει κάθε μέρα πιστός σέ ό,τι ο Κύριος τόν πρόσταζε αλλά καί τό μακάριο τέλος του αυτό φανερώνουν.
Άς είναι καί η δική μας ζωή τούτο τό έτος ένας δοξολογητικός ύμνος στόν παντευεργέτη Κύριο καί Θεό μας. Μιά δοξολογία μέ τήν ενάρετη ζωή μας, μέ ύμνους στά χείλη μας καί μέ τέλος σφραγισμένο από γνήσια αγάπη πρός τόν Κύριο καί Θεό μας· μέ τίς ευχές καί τίς πρεσβείες όλων τών Νεομαρτύρων τής πατρίδος μας καί μάλιστα τού αγίου ενδόξου νεομάρτυρος Αθανασίου από τήν Αττάλεια.

Από τό περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ»