Ερώτηση που λάβαμε:
Επιτρέπεται οι χριστιανοί ορθόδοξοι να έχουν φίλους που δεν είναι ορθόδοξοι; Ποιος είναι ο σκοπός της φιλίας;
Η απάντηση της ιστοσελίδας μας:
Ξεκινούμε την απάντηση από το δεύτερο σκέλος της ερώτησης: Η φιλία στις μέρες μας είναι μια πραγματικότητα δυσεύρετη και κάπως παρεξηγημένη. Συχνά συγχέουμε τη φιλία με την παρέα, έννοιες πολύ διαφορετικές.
Το ζητούμενο από μια αληθινή φιλία είναι να συμβάλλει στην καλλιέργεια της προσωπικότητάς μας. Ενώ όταν μιλάμε για παρέα δύο ανθρώπων, αυτοί αφιερώνουν χρόνο ο ένας στον άλλο απλώς για να χαρούν πρόσκαιρα-κοινά ενδιαφέροντα.
Συνεχίζοντας, ας δούμε τα απαραίτητα στοιχεία που χαρακτηρίζουν μια φιλία αληθινή. Ως πρότυπο θα έχουμε την φιλία του Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου με τον Μέγα Βασίλειο.
Μια αληθινή φιλία αντέχει στο χρόνο γιατί το «σημείο αναφοράς» της δεν είναι προσωρινό, αλλά «αναφέρεται σε κάτι σταθερό, τον Θεό, γι’ αυτό ακριβώς είναι μονιμότερη και όσο περισσότερο παρουσιάζεται η ομορφιά της φιλίας τόσο περισσότερο συνδέονται οι φίλοι με το Θεό αλλά και μεταξύ τους». Οι φίλοι διεξάγουν κοινό αγώνα και στοχεύουν να κατακτήσουν τις ψηλότερες κορφές της αρετής, γι’ αυτό και η υγιής φιλία ανθεί σε περιβάλλοντα αμόλυντα από την αμαρτία και από τη συναναστροφή των κακών και πονηρών. Οι αληθινοί φίλοι έχουν κοινές αρχές και κοινές αντιλήψεις, ενώ βασικό χαρακτηριστικό της μεταξύ τους σχέσης είναι η αγάπη και η θυσία.
Αναφορικά με το πρώτο σκέλος της ερώτησης, να πούμε ότι στη σύγχρονη πραγματικότητα, πολλές φορές είτε στο σχολείο, είτε στο φροντιστήριο κλπ. υπάρχουν παιδιά που δεν είναι Ορθόδοξοι αλλά τους συναντούμε καθημερινά και συνεργαζόμαστε μαζί τους. Πόσο στενοί φίλοι μπορούν να είναι για μας οι μη-Ορθόδοξοι;
Εδώ η στάση μας, όπως πάντα, πρέπει να διέπεται από αγάπη και διάκριση. Και η αγάπη συμπορεύεται με την αλήθεια. Όταν λοιπόν έχω στενό φίλο κάποιον που δεν γνωρίζει την Αλήθεια, είναι χρέος μου να του δείξω τον δρόμο. Εάν όμως ο ίδιος δεν έχει την διάθεση να αποδεχτεί την Αλήθεια, πόσο μπορώ να εμπιστευτώ τις συμβουλές του και τη στάση του στη ζωή μου; (εφόσον με τους φίλους μου συζητούμε βαθύτερα από ό,τι με την απλή παρέα και ζητάμε τη βοήθειά τους και σε σοβαρά θέματα της ζωής μας). Αφού κινούμαστε σε διαφορετικό «μήκος κύματος»!
Δεν είναι εύκολο, ακόμη, το να κάνουμε στενή φιλία με κάποιον μη-Ορθόδοξο βάζοντας «όρια» στη συζήτηση («δεν μιλάμε για θέματα πίστης για να μην επηρεαστούμε»). Η πίστη και ο τρόπος ζωής είναι αλληλένδετα· και από τον τρόπο ζωής μπορούμε να επηρεαστούμε.
Σε κάθε περίπτωση, και εδώ κεντρικό ρόλο θα παίξει ο πνευματικός μας ο οποίος μπορεί να δει πόσο ωφέλιμη ή μη για εμάς είναι μια τέτοια φιλία. Σαν γενική αρχή όμως να κρατήσουμε το ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και αν μια φιλία μας «χαλάει», ίσως πρέπει κάπως να κρατήσουμε αποστάσεις.
Νομίζω ότι επιτρέπεται, αρκει να υπάρχει μία προϋπόθεση: να μπορούμε να μήν κάνουμε ‘εκπτώσεις’ στα πιστεύω μας. Μπορεί να είμαι λάθος.
Ναι, συμφωνώ. Και επιπλέον, δεν θα ειναι αληθινοί φίλοι, αλλά γνωστοί απλά.
Προσωπικά έχω φίλους που δεν είναι Ορθόδοξοι, από την άποψη οτι είναι αδιάφοροι θρησκειολογικά. Με εκείνους δε κάνω καμία κουβέντα περί πίστης, ο καθένας έχει τα πιστεύω του και όπως το σέβομαι εγώ έτσι θέλω και εκείνος να το σέβεται. Φυσικά με ανθρώπους που χλευάζουν ή και υβρίζουν τη πίστη μου, δεν έχω καμία σχέση καθώς ο Χριστός φαίνεται πως “ενοχλεί”. Φυσικά σχέση με αιρετικούς δεν έχω και δε θα είχα.
«Διότι όποιος δεν είναι εναντίον σας, είναι μαζί σας» (Μαρκ. 9, 40) (Λουκ. 9, 50) Προσωπικά έχω έναν καλό φίλο που είναι άθεος. Είναι άθεος, όσο όμως δεν επιτίθεται τον Χριστό και σέβεται τις πεποιθήσεις μου μπορούμε να κάνουμε παρέα. Νομίζω το σημαντικό είναι να έχουμε φίλους ευσεβείς γιατί και ας μην πιστεύει ο φίλος μας μπορεί να του δοθεί η ευκαιρία να πιστέψει μέσω της φιλίας. Προϋπόθεση ότι είναι ευσεβής. Ο δεύτερος λόγος που πρέπει να είναι ο φίλος μας ευσεβής είναι για να μην αλλοιωθούμε και μεις οι ίδιοι από την φιλία.
Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά τα οποία περιμένουμε να έχει ο φίλος μας; Μήπως να είναι κάποιος με τον οποίο απλώς να περνάμε την ώρα μας; Ή μήπως φίλος μας είναι αυτός ο οποίος μας λέει καλά λόγια και ανεβάζει τον εγωισμό μας;
Καλός φίλος είναι αυτός ο οποίος στις δυσκολίες σου θα έρθει να σου συμπαρασταθεί έμπρακτα και με χειροπιαστές λύσεις. Μπορεί δηλαδή να σου προτείνει κάποιο πνευματικό για κάποιο θέμα που σε απασχολεί (αν δεν έχεις), μπορεί να σε ωθήσει στο να διαβάσεις ένα καλό βιβλίο το οποίο διάβασε και εκείνος και το οποίο τον βοήθησε. Είναι αυτός ο οποίος θα κοιτάξει να σε βοηθήσει πνευματικά και με ευγένεια και αγάπη θα σου υποδείξει κάποιο ελλάτωμα το οποίο πρέπει να διορθώσεις.
Μπορεί να σου τα προφέρει αυτά κάποιος ο οποίος δεν είναι Ορθόδοξος;
Εξαρτάται λοιπόν το πως ορίζει κάποιος τον φίλο. Αν απλά θέλουμε κάποιον με τον οποίο να κάνουμε παρέα και να παίζουμε τότε δεν νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα αρκεί η παρέα αυτή να μην καταστρέφει την ψυχή μας. Αν όμως θέλουμε κάτι ουσιαστικό τότε αυτό νομίζω ότι βρίσκεται μόνο κοντά στο Χριστό. Θέτοντας ως κέντρο της ζωής μας τον Χριστό, και πλησιάζοντας ο καθένας μας προς Εκείνον, ταυτόχρονα ερχόμαστε και μεταξύ μας ως άνθρωποι πιο κοντά. Κατά τη γνώμη μου οι φιλίες που αναπτύσσονται μέσα σε περιβάλλοντα όπως για παράδειγμα, οι Χ.Μ.Ο., οι Χ.Α. κλπ έχουν μία απίστευτη διάρκεια στο χρόνο πράγμα το οποίο σημαίνει ότι ο Θεός τις ευλογεί και βοηθάει τους ανθρώπους να συμπαραστέκονται ο ένας στον άλλο στις δυσκολίες τις ζωής τους. Συνεπώς αξίζει να έχουμε φίλους Χριστιανούς, και είναι μεγάλη ευλογία για εμάς, το ότι υπάρχουν οι παραπάνω κινήσεις στις οποίες συναναστρέφεσαι με παιδιά τα οποία έχουν τις ίδιες προκλήσεις και ανησυχίες με εσένα και στις οποίες μπορείς να βρεις στήριγμα.
Όπως λέει και το τραγούδι:
«Έψαχνα να ‘βρω ένα φίλο,
φίλο αληθινό.
Βρήκα, Χριστέ μου, εσένα
φίλο αιώνιο, πιστό.»
Διαφωνώ. Πιστεύω μπορούμε να έχουμε φίλους που δεν είναι Ορθόδοξοι. Όπως είπα και πριν «Διότι όποιος δεν είναι εναντίον σας, είναι μαζί σας» (Μαρκ. 9, 40) (Λουκ. 9, 50). Αν ο άλλος είναι ευσεβής, και ας μην πιστεύει μπορούμε μέσα από τη φιλία μας να του δείξουμε το δρόμο του θεού. Αυτός που δεν πιστεύει στον Θεό, από που θα πάρει δείγματα ζωής των Χριστιανών; Από ποιον θα καταλάβει πως είναι η ζωή εν Χριστώ; Μέσω της φιλίας. Και μέσω της φιλίας μπορούμε να το οδηγήσουμε στην ορθοδοξία. Παίρνοντας πάντα και συμβουλές και οδηγίες από τον πνευματικό μας. Μπορούμε να έχουμε φίλους που δεν είναι ορθόδοξοι.
Υπάρχει κάποιο «πρόβλημα» με το χωρίο που παραθέτεις…
Έχεις κάνει επιλογή συγκεκριμένης φράσης αφαιρώντας έναν-δυο στίχους που προηγούνται. Παραθέτω λοιπόν το κείμενο όπως είναι στο πρωτότυπο και κατόπιν το ερμηνευμένο στην Νεοελληνική γλώσσα.
Μαρκ. 9,38 Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰωάννης λέγων· διδάσκαλε, εἴδομέν τινα ἐν τῷ ὀνόματί σου ἐκβάλλοντα δαιμόνια, ὃς οὐκ ἀκολουθεῖ ἡμῖν, καὶ ἐκωλύσαμεν αὐτόν, ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ ἡμῖν.
Μαρκ. 9,39 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπε· μὴ κωλύετε αὐτόν· οὐδεὶς γάρ ἐστιν ὃς ποιήσει δύναμιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου καὶ δυνήσεται ταχὺ κακολογῆσαί με.
Μαρκ. 9,40 ὃς γὰρ οὐκ ἔστι καθ᾿ ὑμῶν, ὑπὲρ ὑμῶν ἐστιν.
Μαρκ. 9,38 Ελαβε τότε τον λόγον ο Ιωάννης και είπε· “διδάσκαλε, είδαμε κάποιον να διώχνη με την επίκλησιν του ονόματός σου δαιμόνια· αυτός όμως δεν μας ακολουθεί και δεν ανήκει εις την ομάδα μας. Δια τούτο και τον εμποδίσαμεν, ακριβώς διότι δεν μας ακολουθεί ως μαθητής σου”.
Μαρκ. 9,39 Ο δε Ιησούς είπεν· “μη τον εμποδίζετε, διότι δεν υπάρχει άνθρωπος, ο οποίος με την δύναμιν του ονόματός μου θα κάμη θαύμα, και θα μπορέση σύντομα να με κακολογήση.
Μαρκ. 9,40 Μη εμποδίζετε λοιπόν κάτι τέτοιους, διότι εκείνος που δεν είναι ενάντιον σας και δεν σας πολεμεί, είναι με το μέρος σας.
Λουκ. 9,49 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰωάννης εἶπεν· ἐπιστάτα, εἴδομέν τινα ἐπὶ τῷ ὀνόματί σου ἐκβάλλοντα δαιμόνια, καὶ ἐκωλύσαμεν αὐτόν, ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ μεθ᾿ ἡμῶν.
Λουκ. 9,50 καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς· μὴ κωλύετε· οὐ γάρ ἐστι καθ᾿ ὑμῶν· ὃς γὰρ οὐκ ἔστι καθ᾿ ὑμῶν, ὑπὲρ ὑμῶν ἐστιν.
Λουκ. 9,49 Ελαβε δε τότε τον λόγον ο Ιωάννης και είπε· “διδάσκαλε, είδαμε κάποιον να διώχνη δαιμόνια επικαλούμενος το όνομά σου και τον εμποδίσαμε, επειδή δεν σε ακολουθεί μαζή με ημάς”.
Λουκ. 9,50 Και είπε προς αυτόν ο Ιησούς· “μη τον εμποδίζετε· διότι δεν είναι εναντίον σας, κάθε ένας που δεν είναι εναντίον σας, είναι μαζή σας”.
Ο Ιωάννης λοιπόν που ξεκινάει την συζήτηση, δεν αναφέρεται σε κάποιον άσχετο, ο οποίος δεν πιστεύει, ή οτιδήποτε τέτοιο. Αναφέρεται σε κάποιον, ο οποίος, με την επίκληση του ονόματος του Κυρίου, διώχνει τα δαιμόνια. Συνεπώς αυτός ο άνθρωπος πιστεύει. Το πρόβλημα λοιπόν του Ιωάννη ήταν ότι έδιωχνε δαιμόνια και δεν ανήκε στον κύκλο των μαθητών του Κυρίου. Και στη συνέχεια ο Χριστός του έδωσε την απάντηση την οποία εσύ επικαλείσαι στα δύο προηγούμενα σχόλια.
Συνεπώς επιμένω στο σχόλιο το οποίο έκανα προχθές και απλώς θέλω να συμπληρώσω ότι μέσα στην παρέα μπορείς να βοηθήσεις τον άλλο με το παράδειγμά σου να ακολουθήσει τον Χριστό, αλλά όπως είπα, η παρέα είναι διαφορετικό πράγμα από τη φιλία.
Υπάρχουν φίλοι και φίλοι. Υπάρχουν άνθρωποι με τους οποίους κάνουμε παρέα γιατί οι συνθήκες μας έφεραν κοντά και τους συμπαθούμε. Υπάρχουν και αυτοί με τους οποίους μοιραζόμαστε πολλά περισσότερα, φίλοι που με τα χρόνια γίνονται αδέλφια.
Αν αποκλείσουμε εκείνους που δηλώνουν άθεοι, εκείνους που πιστεύουν κάπου αλλού έως και τη μεγάλη πλειονότητα των αδιάφορων ή και επικριτικών προς την Εκκλησία, θα χάσουμε κάθε ευκαιρία να ακούσει κάποιος που το χρειάζεται έναν Λόγο Θεού, να δει το παράδειγμα του πιστού, να διαλεχθεί με κάποιον που θα υπερασπιστεί ό,τι αυτός απορρίπτει. Πιστεύω ότι εάν είμαστε αποφασισμένοι να μην ρίξουμε νερό στο κρασί μας, να χλιάνουμε την πίστη μας έστω και ασυνείδητα, μπορούμε να κάνουμε παρέα.
Όμως φιλία βαθιά, αληθινή, μακροχρόνια δεν στηρίζεται σε κάποιες βάσεις; σε κάποια κοινά πιστεύω; σε κοινές αξίες; τι σόι φίλος θα είναι αυτός ο οποίος θα αδυνατεί να νιώσει τον αγώνα μας, τους πειρασμούς κ τους κινδύνους μας, να αισθανθεί αυτά που μας
εμπνέουν, μας γαλουχούν κ εντέλει να έχει κοινές βλέψεις για τη ζωή αυτή κ την επόμενη; να προσπαθεί δλδ για μια ζωή πνευματική ως το τέλος και να οραματίζεται την Βασιλεία των Ουρανών… αυτοί δεν είναι οι υψηλότεροι και πιο σημαντικοί μας στόχοι; δεν θα πρεπε ν’ αποκαλούμε φίλους συναγωνιστές μας; ώστε μόνο καλό να μπορεί να μας κάνει μια τέτοια σχέση…
Πέρα από τις διαφωνίες, η αλήθεια μας δείχνει ότι οι πραγματικοί φίλοι είναι μόνο ορθόδοξοι!
Δημοσιεύτηκε παραπάνω η απάντηση της ιστοσελίδας μας.