Ο Άγιος Βασιλίσκος, ανιψιός του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Θεοδώρου του Τήρωνος, καταγόταν από το χωριό Χουμιαλά της Αμασείας και αποκεφαλίστηκε για την πίστη του στο Χριστό όταν αυτοκράτορας ήταν ο Μαξιμιανός (285 – 305 μ.Χ.) και άρχοντας της περιοχής ο Αγρίππας.  Συνελήφθη από τον ηγεμόνα της Καππαδοκίας Ασκληπιάδη (ή Ασκληπιόδοτο) με τους στρατιώτες του Ευτρόπιο και Κλεόνικο, οι οποίοι, επειδή αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα, πέθαναν με μαρτυρικό θάνατο.

Ο Άγιος Βασιλίσκος ρίχθηκε στη φυλακή από τους ειδωλολάτρες με την ελπίδα ότι, με την πάροδο του χρόνου και από τις στερήσεις και κακοπαθήσεις, θα αρνιόταν τον Χριστό, οπότε ο αντίκτυπος από την πράξη του αυτή θα ήταν μεγάλος μεταξύ των Χριστιανών. Αυτός όμως είχε λάβει την ακλόνητη απόφαση να πεθάνει ως Χριστιανός, έχοντας ως φωτεινό παράδειγμα τον Μεγαλομάρτυρα θείο του, ο οποίος παρέμεινε σταθερός στην ομολογία του, αφού απέκρουσε όλες τις υποσχέσεις και τις απειλές.

Μία ημέρα ο Άγιος πέτυχε, χάρη στην εύνοια των στρατιωτών που τον φύλαγαν, να πάει στο σπίτι του, να παρηγορήσει τους γονείς και αδελφούς του και να τους συστήσει να παραμείνουν σταθεροί και ακλόνητοι στη Χριστιανική πίστη.

Όταν πληροφορήθηκε τούτο ο ηγεμόνας Αγρίππας διέταξε να του φορέσουν σιδερένια παπούτσια που είχαν στη εσωτερική τους μεριά  καρφιά και να τον οδηγήσουν μπροστά του στα Κόμανα. Καθώς ερχόταν προς τον ηγεμόνα, όταν έφθασαν στο χωριό των Δακών, οι στρατιώτες που τον συνόδευαν τον έδεσαν σε ένα ξερό πλάτανο, για να γευματίσουν. Τότε ο Βασιλίσκος κατάφερε με τη δύναμη της προσευχής του να ξαναβλαστήσει ο πλάτανος και από την ρίζα του να αναβλύσει μικρή πηγή. Αφού είδαν το θαύμα αυτό οι στρατιώτες, θαύμασαν και πίστεψαν στον Χριστό.

Όταν έφθασε στα Κόμανα, παρουσιάστηκε μπροστά στον Αγρίππα, ο οποίος οδήγησε τον Βασιλίσκο στον ειδωλολατρικό ναό, ελπίζοντας ότι το επίσημο περιβάλλον θα τον έκανε να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Βασιλίσκος όμως με θερμή προσευχή πέτυχε την πτώση και συντριβή των ειδώλων. Τότε ο Αγρίππας διέταξε να αποκεφαλισθεί και τα ιερά λείψανά του να ριχθούν στον ποταμό.

Χριστιανοί των Κομάνων ανέσυραν το τίμιο σκήνωμα κρυφά και το ενταφίασαν με ευλάβεια. Αργότερα, από τον ευσεβέστατο άρχοντα των Κομάνων Μαρίνο ανοικοδομήθηκε ναός προς τιμήν του Μάρτυρος, στον οποίο κατετέθησαν και τα ιερά αυτού λείψανα.

Η μνήμη του Αγίου Βασιλίσκου επαναλαμβάνεται στις 3 Μαρτίου.

Πηγή:www.saint.gr