ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΚΥΛΑΣ ΚΑΙ ΠΡΙΣΚΙΛΛΑ
13 Φεβρουαρίου
Δυό ιερές μορφές τών πρώτων χριστιανικών χρόνων! Κατέχουν καί οι δυό εξέχουσα θέση στό βιβλίο τών Πράξεων τών Αποστόλων ως σπουδαίοι συνεργάτες τού αποστόλου Παύλου. Αποτελούν πρότυπο Χριστιανών συζύγων καί ιεραποστόλων.
1. Συνάντηση καί συνεργασία.
Ιουδαίοι ήταν ο Ακύλας καί η Πρίσκιλλα καί κατάγονταν μάλλον από τόν Πόντο. Γρήγορα όμως εγκαταστάθηκαν στήν πολυάνθρωπη τότε Ρώμη. Αλλά κι εκεί δέν φαίνεται νά έμειναν γιά πολύ. Διότι όταν ο αυτοκράτωρ Κλαύδιος (49 μ.Χ.) μέ διάταγμά του εκδίωξε όλους τους Εβραίους από τή Ρώμη, αναγκάσθηκαν καί οι δυό αυτοί ευλαβείς Ιουδαίοι νά εγκαταλείψουν τή ρωμαϊκή πρωτεύουσα καί νά εγκατασταθούν στήν Κόρινθο. Εδώ συνέχισαν τό βιοποριστικό τους έργο, πού ήταν η κατασκευή σκηνών.
Δυό χρόνια αργότερα φθάνει στήν Κόρινθο ο απόστολος τών Εθνών, ο Παύλος. Άφησε τήν «κατείδωλη» πόλη τών Αθηνών μέ τή λύπη ότι τό κήρυγμά του δέν βρήκε τήν ανάλογη απήχηση. Αλλά κι εδώ, στήν Κόρινθο, τί συναντά; Μέσα στήν κακοφημισμένη πόλη, πού τό λιμάνι τής συγκεντρώνει διαφόρων τύπων ανθρώπους, βρίσκεται ο θείος Απόστολος άγνωστος εν μέσω αγνώστων. Αλλά ο Θεός έχει ετοιμάσει τό έδαφος!
Καί νά τό πρώτο δώρο τού Θεού, οι δυό εκλεκτοί σύζυγοι. Πόση ανακούφιση θά αισθάνθηκε ο άγιος Απόστολος, όταν γνώρισε τό ιουδαϊκό ζεύγος τών ομότεχνών του σκηνοποιών, τόν Ακύλα καί τήν Πρίσκιλλα! Δέν άργησε καί ο Παύλος νά διακρίνει τή βαθειά ευλάβεια, τήν καλόκαρδη διάθεση τών δυό συζύγων, αλλά καί τό εκλεκτό ζεύγος νά διαπίστωσει καί αισθανθεί τό ιδιαίτερο χάρισμα τού μεγάλου τους επισκέπτη. Άνοιξαν τότε οι αγαθοί άνθρωποι τό σπίτι τους, γιά νά δώσουν στόν απεσταλμένο τού Θεού στέγη καί στοργή, εργασία καί τροφή. Χαρά γιά τόν Παύλο, πού ήλθε ξένος καί μόνος στήν Κόρινθο. Χαρά καί γιά τό άτεκνο ζεύγος, πού απέκτησε τόν Παύλο ως αγαπημένο μέλος τής οικογενείας του. Καί νά γνώριζαν καλά ποιόν φιλοξενούσαν!
Δέν τό ήξεραν από τήν αρχή. Τό αντιλήφθηκαν όμως σιγά – σιγά στή Συναγωγή, αλλά καί στό εργαστήριο. Στή Συναγωγή, όπου ο Παύλος κάθε Σάββατο κήρυττε σέ Ιουδαίους καί προσηλύτους εθνικούς μέ τή βαθειά γνώση καί τή μεγάλη πείρα τού εμβριθούς νομοδιδασκάλου. Ανέπτυσσε τίς αλήθειες τής Αγίας Γραφής καί μάλιστα τίς προφητείες, πού είχαν σχέση μέ τόν Μεσσία καί Λυτρωτή. Καί μέσα στό εργαστήριο τής σκηνοποϊίας τού δινόταν η ευκαιρία νά ερμηνεύει βαθύτερα τίς αλήθειες αυτές καί νά τίς εξηγεί αναλυτικότερα στό ζεύγος τών ομοτέχνων του. Δέν είχαν άλλωστε μέχρι τότε κατηχηθεί τή χριστιανική αλήθεια ο Ακύλας καί η Πρίσκιλλα. Τί δέν άκουσαν μέσα στό εργαστήριο αυτό από τόν μεγάλο Απόστολο! Κι ενώ τά χέρια καί τών τριών δούλευαν ακατάπαυστα στόν αργαλειό, άνοιγαν τά αυτιά τού ζεύγους καί η καρδιά, γιά νά δεχθούν θεία μηνύματα καί ουράνιες αποκαλύψεις. Έτσι έγινε τό εργαστήριο εκείνο συγχρόνως καί εργαστήριο ψυχών, όπου καλλιεργήθηκαν οι δυό, γιά νά εξελιχθούν καί γίνουν οι πολύτιμοι συνεργάτες τού Αποστόλου στό ιεραποστολικό έργο. Εκείνο τό απέριττο εργαστήριο τού Ακύλα καί τής Πρίσκιλλας επισκίασε τό Πνεύμα τό Άγιον, γιά νά γράψει εκεί ο απόστολος Παύλος τίς δυό του πρώτες θεόπνευστες επιστολές! Τίς δυό πρός Θεσσαλονικείς.
Αλλά τό ευλογημένο ζεύγος δοκίμασε καί άλλη χαρά στό φιλόξενο σπίτι του. Τούς επισκέφθηκαν από τή Μακεδονία οι δυό μαθητές καί συνοδοί τού Παύλου, ο Τιμόθεος καί ο Σίλας. Πόσο μεγάλη ικανοποίηση αισθάνθηκαν! Όσο μικρό κι άν ήταν τό σπίτι τους, η μεγάλη τους καρδιά τό έκανε ευρύχωρο, γιά νά επαρκέσει, καί μάλιστα μέ άνεση, γιά όλους. Κι όταν είδαν τούς τρείς τόσο πολύ ψυχικά συνδεδεμένους κι όταν τούς άκουγαν νά συνομιλούν μέ τόση εγκαρδιότητα καί κατανόηση γιά τά νέα τών Εκκλησιών τής Μακεδονίας, τούς θαύμαζαν. Τό φωτεινό παράδειγμα, η ενότητα καί η αφοσίωση τών εκλεκτών Αποστόλων τού Χριστού, τούς έδωσε πείρα τής αγάπης, πού έχουν οι Χριστιανοί μεταξύ τους. Ο Θεός συνεχώς καλλιεργούσε τήν ψυχή τού ζεύγους.
Καί δέν άργησε νά έλθει η μεγάλη ημέρα τής νέας τους γεννήσεως, πού περίμεναν από καιρό. Η μέρα, πού ο Ακύλας καί η Πρίσκιλλα, κατηχημένοι πλήρως στή χριστιανική αλήθεια, ομολόγησαν επίσημα πίστη καί αφοσίωση στόν Τριαδικό Θεό, δέχθηκαν από τά χέρια τού Διδασκάλού τους Αποστόλου τό χριστιανικό βάπτισμα κι έγιναν Χριστιανοί! Κι όχι μόνον αυτοί. Αλλά καί άλλο πλήθος Κορινθίων μέ επικεφαλής τόν αρχισυνάγωγο Κρίσπο. Τί κι άν ένας άλλος συρφετός Ιουδαίων αντιδρούσε μέ μανία εναντίον τού αποστολικού έργου; Η Εκκλησία τής Κορίνθου μέ τή χάρη τού Αναστάντος θριαμβευτού Ιησού είχε πλέον ιδρυθεί. Η διαβεβαίωση τού Κυρίου πρός τόν Παύλο: «μή φοβού, αλλά λάλει καί μή σιωπήσης…, διότι λαός εστί μοι πολύς εν τή πόλει ταύτη» (Πράξ. ιη΄ 9 – 10), έγινε θαυμαστή πραγματικότητα.
Ο θείος Απόστολος μέ υπομονή πολλή σ’ όλο τό μακρό διάστημα τών δεκαοκτώ μηνών, πού έμεινε στήν Κόρινθο, εδραίωσε τήν Εκκλησία. Εργάσθηκε, κατάρτισε καί εγκαθίδρυσε σ’ αυτήν ποιμένες καί διδασκάλους, οι οποίοι καί ανέλαβαν τή διαποίμανσή της. Κι όλο αυτό τό μεγάλο έργο τό επιτέλεσε μέ πρώτη ανθρώπινη βοήθεια καί πρώτο στήριγμα τό θερμό καί συνετό ζεύγος τών σκηνοποιών, πού έθεσαν στή διάθεσή του χρόνο καί δυνάμεις καί δραστηριότητα. Ολόκληρο τόν εαυτό τους.
Όμως ο Παύλος έπρεπε πλέον νά αναχωρήσει από τήν Κόρινθο. Τό ιεραποστολικό του καθήκον τόν καλούσε στήν Έφεσο. Αλλά ο Ακύλας καί η Πρίσκιλλα; Θά παραμείνουν αυτοί στήν Κόρινθο; Όχι! Θά συνοδεύσουν τόν ευεργέτη τους Απόστολο στή νέα του αποστολή, γιά νά τού φανούν κι εκεί αφοσιωμένοι καί πολύτιμοι, όσο καί στήν Κόρινθο. Καί τού φάνηκαν.
2. Τόν εαυτών τράχηλον….
Δέν χρειάσθηκε πολύς χρόνος γιά νά διαπιστώσουν ο Παύλος καί οι συνεργοί του τήν κατάσταση στήν Έφεσο. Εδώ κυριαρχούσε η λατρεία τής θεάς Αρτέμιδος. Ο παμμέγιστος ναός μέ τούς ειδωλολάτρες ιερείς του δέχονται τά πλήθη τού λαού, πού καθημερινά συρρέουν γιά τή λατρεία τής θεάς. Μεσσίας καί Λυτρωτής, Χριστός Ιησούς Σωτήρ δέν ακούσθηκε ποτέ εδώ. Οι άνθρωποι ζούν μέσα στό σκοτάδι τής ειδωλολατρικής άγνοιας. Πώς λοιπόν θά γίνει κι εδώ η αρχή τού ευαγγελικού κηρύγματος;
Μεγάλη υπηρεσία θά προσφέρει τό ζεύγος τών σκηνοποιών. Διότι ενώ ο Παύλος μετά τήν πρώτη επικοινωνία στή Συναγωγή αναχωρεί γιά ένα διάστημα στά Ιεροσόλυμα, αφήνει τόν Ακύλα καί τήν Πρίσκιλλα νά προετοιμάσουν τό έδαφος. Νά γνωρίσουν πρόσωπα καί καταστάσεις, νά ετοιμάσουν ψυχές. Κι έκανε πολλά τό χριστοκίνητο ζεύγος, γιά νά εκπληρώσει τήν ιερή αποστολή του.
Μία σπουδαία επιτυχία του μάς αναφέρουν οι Πράξεις τών Αποστόλων. Παρουσιάσθηκε κάποια μέρα στή Συναγωγή ο επιφανής λόγιος Ιουδαίος Απολλώς, βαθύς γνώστης τής Αγίας Γραφής. Καί κήρυξε μέ δύναμη, χωρίς όμως νά γνωρίζει τίποτε περισσότερο παρά τό κήρυγμα καί τό βάπτισμα τού Ιωάννου τού Προδρόμου. Κι όταν τόν είδαν ο Ακύλας καί η Πρίσκιλλα θερμό καί πιστό, μέ πολλές ελπίδες γιά τό μέλλον, δέν δίστασαν. «Προσελάβοντο αυτόν καί ακριβέστερον αυτώ εξέθεντο τήν οδόν τού Θεού». Τόν πλησίασαν καί μέ όλη τους τήν αγάπη τού αποκάλυψαν τήν χριστιανική αλήθεια. Γιά τόν Χριστό, τή διδασκαλία του, τή σταυρική θυσία, τήν Ανάσταση, τό χριστιανικό βάπτισμα. Όλα όσα καί οι ίδιοι από τόν Παύλο είχαν ακούσει καί διδάχθηκαν. Κι άνοιξαν τότε τά μάτια τού Απολλώ καί είδε φώς, φώς Χριστού, τό οποίο γέμισε τήν ψυχή του. Γιά νά γίνει σέ λίγο ο κατηχημένος τους Απολλώς ο δυνατός διδάσκαλος τών αληθειών τού Χριστού, ο οποίος, όταν μετά από λίγο έφθασε στήν Κόρινθο, «συνεβάλετο πολύ τοίς πεπιστευκόσι διά τής χάριτος». Ωφέλησε εξαιρετικά εκείνους, πού μέ τή χάρη τού Θεού είχαν πιστεύσει στόν Χριστό (Πράξ. ιη΄ 24 – 28).
Μέ τήν ενέργειά του αυτή τό ζεύγος τών σκηνοποιών πρόσφερε στήν Εκκλησία εξαιρετική υπηρεσία. Διαφώτισαν καί ετοίμασαν ένα θερμουργό εργάτη τού Ευαγγελίου. Πού νά γνωρίζουμε καί σήμερα πώς μπορεί νά εξελιχθεί ένας καλοπροαίρετος νέος, τόν οποίο βοηθούμε στή χριστιανική τού ζωή! Μήπως βρεθούμε αργότερα στή θέση νά θαυμάσουμε ένα πνευματοκίνητο εργάτη τής Εκκλησίας!
Ο Ακύλας καί η Πρίσκιλλα έκαναν καί ό,τι άλλο ήταν δυνατόν γιά τήν ετοιμασία τού έργου τού Παύλου. Κι όταν ο Απόστολος επέστρεψε από τά Ιεροσόλυμα καί άρχισε τό κήρυγμά του συστηματικά στήν Έφεσο, ετοιμασμένο καί καλοδιάθετο τό πλήθος συνέρρεε καθημερινά όλο καί περισσότερο νά τόν ακούει. Σταδιακά ο ναός τής Αρτέμιδος άδειαζε καί τό ακροατήριο τού Παύλου πληθυνόταν. Έτσι, ώστε νά γράφει πρός τούς Κορινθίους: «θύρα μοι ανέωγε μεγάλη καί ενεργής». Μού ανοίχθηκε θύρα μεγάλη μέ αποτελεσματική καί καρποφόρο δράση. Βεβαίως καί «αντικείμενοι πολλοί» (Α΄ Κορ. ιστ΄ 9). Διότι στήν Έφεσο επί δύο έτη ο Παύλος θηριομάχησε μέ τούς αντίθετους καί μάλιστα μ’ εκείνους, πού είχαν συμφέροντα από τή λατρεία τής Αρτέμιδος. Τό αποτέλεσμα όμως ήταν θαυμαστό: «Πάντας τους κατοικούντας τήν Ασίαν ακούσαι τόν λόγον Κυρίου Ιησού, Ιουδαίους τε καί Έλληνας» (Πράξ. ιθ΄ 10).
Σ’ όλο αυτό τό μεγάλο καί σωτήριο έργο τού θείου Αποστόλου ποιός δέν μπορεί νά φαντασθεί τόν σπουδαίο ρόλο, πού έπαιξαν ο Ακύλας καί η Πρίσκιλλα; Τόσο, ώστε ο Παύλος νά μή τό λησμονεί ποτέ καί μέ ευγνωμοσύνη νά γράφει αργότερα πρός τούς Ρωμαίους: «Ασπάσασθε Πρίσκιλλα καί Ακύλα τούς συνεργούς μου εν Χριστώ Ιησού, οίτινες υπέρ τής ψυχής μου τόν εαυτών τράχηλον υπέθηκαν, οίς ουκ εγώ μόνος ευχαριστώ, αλλά καί πάσαι οι εκκλησίαι τών εθνών» (Ρωμ. ιστ΄ 34). Θαυμαστό εγκώμιο, τό οποίο μιλά γιά τούς κόπους καί τούς μόχθους, τούς αγώνες καί τίς θυσίες τού ζεύγους, τό οποίο μέ τήν πίστη του καί τό ζήλο του πρόσφερε υπηρεσίες, γιά τίς οποίες τό ευγνωμονούν όλες οι Εκκλησίες. Ίσως περισσότερο η Πρίσκιλλα μέ τή θαυμαστή δραστηριότητά της, πού ασφαλώς φάνηκε στόν θείο Απόστολο συνεργός πολύτιμος, διότι πρόσφερε τίς υπηρεσίες της στήν ιδιαίτερη κατήχηση καί τή βάπτιση τών γυναικών, οι οποίες μέ τό κήρυγμα τού Παύλου πίστευαν καί γίνονταν Χριστιανοί. Γι’ αυτό καί ο Απόστολος στούς χαιρετισμούς του τήν αναφέρει πρώτη.
Τό ότι ο θείος Απόστολος αναφέρει τά ονόματα τών δυό συνεργών του στήν πρός Ρωμαίους επιστολή, δείχνει ότι τό ζεύγος τών συζύγων δέν έμεινε πολύ ακόμη στήν Έφεσο. Όταν κι εκεί η Εκκλησία εδραιώθηκε, αναχώρησαν καί ήλθαν στή Ρώμη. Ήλθαν πλέον Χριστιανοί καί μέ ζήλο ιεραποστολικό πρόσφεραν κι εδώ τίς υπηρεσίες τους. Τό σπίτι τούς έγινε «κατ’ οίκον εκκλησία», όπου συνηθροίζονταν οι Χριστιανοί για τίς λατρευτικές τους συνάξεις (Ρωμ. ιστ΄ 4).
Φαίνεται ότι καί από τή Ρώμη γύρω στό 67 μ.Χ. επέστρεψαν καί πάλι στήν Έφεσο. Πιθανόν ως βοηθοί καί συνεργοί τού Τιμοθέου, τόν οποίο ο Παύλος εγκατέστησε εκεί Επίσκοπο. Νέος τότε ο Τιμόθεος καί μέ επισφαλή υγεία μέσα στήν πολυάνθρωπη πόλη είχε ανάγκη συμπαραστάσεως συνετών ανθρώπων, γιά νά τόν βοηθήσουν στό πολύπτυχο καί πολύμοχθο έργο του. Ο Παύλος από τή φυλακή τής Ρώμης στέλνει τή δευτέρα του επιστολή στόν Τιμόθεο καί χαιρετίζει σ’ αυτήν «Πρίσκαν (Πρίσκιλλα) καί Ακύλαν» (Β΄ Τιμ. δ΄ 19).
Γιά όλες αυτές τίς μεγάλες καί πολύτιμες υπηρεσίες τους η Εκκλησία ονόμασε τόν Ακύλα καί τήν Πρίσκιλλα Αποστόλους. Αλλά καί Μάρτυρες. Διότι στό τέλος τής ζωής τούς αξιώθηκαν από τόν Θεό νά μαρτυρήσουν ο ένας μετά τόν άλλο (πρώτη η Πρίσκιλλα) υπέρ τής αληθείας τού Χριστού καί νά λάβουν μαζί μέ τόν αποστολικό καί μαρτυρικό στέφανο. Καί ως Απόστολοι καί μάρτυρες νά λάμπουν στόν ουρανό ως αστέρες πρώτου μεγέθους. Καί στή γή νά παραμένουν υπόδειγμα ζεύγους συζύγων, θερμουργών συνεργών ιεραποστόλων στό έργο τής διαδόσεως τού Ευαγγελικού κηρύγματος καί τής επικρατήσεως τής Βασιλείας τού Θεού στίς ψυχές τών ανθρώπων. Παραδείγματα άξια γιά μίμηση καί σήμερα.
Απολυτίκια. Ήχος δ.
Τού Παύλου συνέκδημος καί συνεργός γεγονώς, Ακύλα Απόστολε, τής ευσέβειας τό φώς, τοίς πάσι κατήστραψας όθεν καί εναθλήσας, σύν Πρισκίλλη τή θεία, στέφος αθανασίας, σύν αυτή εκομίσω, πρεσβεύοντες απαύστως υπέρ τών ψυχών ημών.
Από τό βιβλίο «Φωστήρες Υπέρλαμπροι»
Αρχιμ. Θεοδώρου Μπεράτη