Από ερώτηση που λάβαμε:

Ποιά είναι η διαφορά των αγίων και των αρχαίων θεών;

Η απάντηση της ιστοσελίδας μας:

Αν θέλουμε εξ αρχής να θέσουμε το εξεταζόμενο θέμα στην σωστή του βάση θα πρέπει να επισημάνουμε ότι επιχειρούμε να συγκρίνουμε δύο εντελώς ανόμοια πράγματα. Από τη μία η ερώτηση αναφέρεται σε «Θεούς» και από την άλλη σε ανθρώπους. Ας προσπαθήσουμε να αντιληφθούμε τη διαφορά ανάμεσα στα δύο.

Από τη μια πλευρά έχουμε μορφές για τις οποίες δεν υπάρχουν ιστορικές αποδείξεις ύπαρξης και ενέργειας πάνω στη γη και από την άλλη μιλάμε για ανθρώπους με ιστορική μαρτυρία και επιβεβαίωση της ύπαρξης τους πάνω στη γη. Σε ότι αφορά στους αρχαίους Θεούς , τόσο στην Αρχαία Ελλάδα όσο και στους άλλους πολιτισμούς, αυτοί είναι μυθικά πρόσωπα. Η ύπαρξή τους μνημονεύεται μόνο σε ποιητικά κείμενα και έργα τέχνης της εποχής χωρίς ιστορικές ενδείξεις υπερφυσικής παρουσίας και επενέργειας πάνω στη γη, χωρίς σαφή ρόλο στη δημιουργία και τη συντήρηση του κόσμου, όπως θα άρμοζε σε κάποιον Θεό. Από την άλλη πλευρά τα Μαρτυρολόγια και τα Λειμωνάρια της Εκκλησίας είναι γεμάτα από πλήθη Αγίων, ανθρώπων που γεννήθηκαν πάνω στη γη όπως όλοι οι άλλοι αλλά με τη ζωή τους και τη βιοτή τους κατόρθωσαν να φτάσουν στην Αγιότητα.

Προχωρώντας αντιλαμβάνομαστε ότι όσο και αν φαίνεται οξύμωρο οι «αρχαίοι Θεοί» είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα ενώ οι Άγιοι είναι άνθρωποι όπως κι εμείς, οι οποίοι όμως αγωνίστηκαν για να καθαρίσουν την καρδιά τους, η οποία έτσι έγινε κατοικητήριο του Θεού. Από τον Θεό λοιπόν αντλούν και εμπνέονται την Αγιότητά τους. Οι αρχαίοι Θεοί επομένως και οι ιδιότητες που τους αποδίδονται αποτελούν ανθρώπινη εφεύρεση και εξυπηρέτησαν την έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για λατρεία σε κάποια ανώτερη και υπερφυσική δύναμη. Αντίθετα οι Άγιοι ως άνθρωποι είναι «παιδιά του Θεού». Εκείνος είναι η αιτία της αγιότητά τους. Εκείνος τους έδωσε τη Χάρη και τη δύναμη για το Μαρτύριο και για τους αγώνες που επιτέλεσαν σε αυτόν τον κόσμο. Από Εκείνον εμπνεύστηκαν και σε Εκείνον θέλησαν να μοιάσουν. Και Εκείνος είναι που θαυματουργεί διά των Αγίων, είτε είναι εν ζωή οι ίδιοι είτε βρίσκονται πια στον ουρανό.

Αν επεκτείνουμε κι άλλο τον συλλογισμό μας κατανοούμε ότι ενώ οι αρχαίοι Θεοί είναι ένα ψεύτικο κατασκεύασμα χωρίς αντοχή στον χρόνο, οι Άγιοι είναι η ζωντανή απόδειξη της αλήθειας του Ευαγγελίου. Οι αρχαίοι Θεοί δεν είναι παρά μια μυθοπλασία που στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί ως πολιτιστικό στοιχείο της αρχαίας εποχής  και ως μια αρχική απόπειρα αναζήτησης εκ μέρους του ανθρώπου του αληθινού Θεού. Οι Άγιοι αντίθετα αποτελούν υπόδειγμα πίστης και εμπιστοσύνης των ανθρώπων στο σχέδιο του Θεού. Μελετώντας τους βίους των Αγίων κατανοούμε ότι η Ορθοδοξία δεν είναι άλλη μια θρησκεία, αλλά είναι Αποκάλυψη. Τα οστά τους γίνονται φορείς Θείας Χάριτος, ιερά λείψανα που παραμένουν άφθαρτα για αιώνες, μύρο αναβλύζει από τους τάφους τους με θαυματουργικό τρόπο, πιστοί αξιώνονται να τους αντικρύζουν και να λαμβάνουν θαυματουργικές λύσεις στα προβλήματά τους και τόσα άλλα. Οι Άγιοι είναι οι οδηγοί μας και τα πρότυπά μας στον πνευματικό αγώνα. Είναι αυτοί που αγωνίστηκαν πριν από εμάς, διακρίθηκαν και τώρα μεσιτεύουν και για τον δικό μας αγώνα όντας όχι απλοί θεατές αλλά ένθερμοι υποστηρικτές μας και πρόθυμοι χορηγοί μας σε κάθε αίτημα μας.

Ας αναφερθούμε και σε άλλο ένα στοιχείο που δυστυχώς μπερδεύει κάποιους συνανθρώπους μας. Οι αρχαίοι απέδιδαν σε διάφορες θεότητες την προστασία επαγγελμάτων, πόλεων, αντικειμένων κλπ. Κάποιοι λοιπόν διατείνονται ότι το ίδιο γίνεται με τους Αγίους προστάτες. Αυτό όμως δεν είναι σωστό: Το κοινό στοιχείο είναι ότι οι άνθρωποι θέλουν ο Θεός να ευλογεί κάθε πτυχή της ζωής τους. Η μεγάλη διαφορά όμως είναι ότι οι Άγιοι έδειξαν σημεία της προστασίας και της ευνοίας τους σε πόλεις, επαγγέλματα κλπ με τεκμηριωμένα θαύματα. Αυτά τους ανέδειξαν και όχι η ανθρώπινη φαντασία που δημιούργησε τις διάφορες θεότητες.

Συνοψίζοντας είναι μάλλον αδόκιμο να προσπαθούμε να συγκρίνουμε αυτές τις δύο ομάδες. Οι διαφορές είναι πάρα πολλές αφού μιλάμε για τόσο διαφορετικά πράγματα, η ουσία είναι όμως ότι ενώ οι Αρχαίοι Θεοί δεν μπορούν να διαδραματίσουν κανένα ρόλο στη ζωή μας, οι Άγιοι ήταν, είναι και θα είναι οι πραγματικοί και αιώνιοι οδοδείκτες στην πορεία προς τη Βασιλεία των ουρανών.