Επιτρέπεται να κάνουμε ως χόμπι χορό;

Ελπίζω το σχόλιό μου να δημοσιευτεί παρά το ότι ανήκει σε διαφορετικό μήκος κύματος από τα παραπάνω σχόλια.

Έχα κάνει χορό για χρόνια, αλλά όχι ελληνικούς – παραδοσιακούς για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα είδη χορού στα οποία κινήθηκα καλύπτουν διαφορετικό φάσμα, ξεκινώντας από κλασικό μπαλέτο και καταλήγοντας σε λάτιν και τάνγκο (χοροί που χορεύονται σε ζευγάρι με το αντίθετο φύλο).

Στα μαθήματα χορού, ειδικά στους ζευγαρωτούς χορούς, έμαθα πάρα πολλά για τον εαυτό μου! Ο συγχορευτής σου είναι ο καθρέπτης σου και καλείσαι να επικοινωνήσεις μαζί του σε μία γλώσσα που δεν έχει λέξεις αλλά άγγιγμα. Προς Θεού, το άγγιγμα δεν είναι πρόστυχο ή χυδαίο, διότι ο συγχορευτής σου είναι εκεί για να σου προτείνει μία κίνηση ή να σε ακολουθήσει σε μία πρόταση για κίνηση, ανάλογα με τον ποιο ρόλο παίζεις. Ο ένας προτείνει μία στροφή και ο άλλος δέχεται να στρείψει. Ο ένας προτείνει ένα βήμα εμπρός και ο άλλος δέχεται να κάνει ένα βήμα πίσω. Ο ένας προτάσσει το χέρι του κι ο άλλος συμφωνεί ή όχι αν θα το πάρει για να συνεχίσουν να ζωγραφίζουν πάνω σε ένα πεντάγραμμο.

Ο ζευγαρωτός χορός μου έμαθε να αποδέχομαι καλύτερα τη διαφορετικότητα του άλλου γιατί ακριβώς η επικοινωνία δεν έχει καμία λέξη, περιέχει μόνο παρατήρηση στις κινήσεις. Μου έμαθε επίσης τους ρόλους των δύο φύλων πολύ καλύτερα. Ο οδηγητής έχει προστατευτικό ρόλο, προτείνει κινήσεις που πρέπει να κάνουν τον άλλον να νιώθει άνετα και όμορφα. Ο ακόλουθος έχει αισθητικό ρόλο, ακολουθεί τις προτάσεις του οδηγητή κι αν συμφωνεί, τις ολοκληρώνει με καλαισθησία για να επαινέσει τον άλλον προσδίδοντας ένα όμορφο αποτέλεσμα σε μία προσπάθεια που γίνεται από κοινού.

Κάθε χορός είναι κουλτούρα και παράδοση διαφορετικών λαών. Οι ελληνικοί ανήκουν στους Έλληνες, οι σλάβικοι στους Σλάβους, το τάνγκο στους Αργεντίνους, το φλαμένγκο στους Ισπανούς κ.ο.κ. Είναι, θεωρώ, άδικο να συγκρίνουμε μεταξύ διαφορετικών κουλτούρων, γιατί δεν υπάρχει καλύτερη ή χειρότερη, παρά μόνο διαφορετική. Επίσης, είναι άδικο να θεωρούμε ότι οι χοροί δε θα εξελιχθούν ανάλογα με την εξέλιξη της κοινωνίας. Ο χορός είναι έκφραση ανθρώπων (κι όχι μόνο, και τα ζώα και τα έντομα και τα πουλιά χορεύουν για το ταίρι τους) η οποία ακριβώς ενέχει στοιχεία κουλτούρας, είναι αναμφίβολο ότι θα τα συμπεριλάβει και θα τα αποτυπώσει. Αν λοιπόν η παράδοση πρόσταζε διαφορετικούς κύκλους γυναικών και αντρών, σήμερα που οι γυναίκες και οι άντρες εργάζονται στους ίδιους χόρους, έχουν τις ίδιες ευθύνες και εμπλέκονται στην ίδια κοινωνική και πολιτική ζωή, και δεν εξελισσόταν σε μίξη των φύλων στους κύκλους, τότε πολύ σύντομα οι νέες γενιές δε θα έβρισκαν τίποτε που να τους αντιπροσωπεύει, μιας και ο παλαιομοδίτικος χορός θα απευθυνόταν σε άλλες γενιές, που πολύ πιθανόν να έχουν πεθάνει για βιολογικούς λόγους. Με άλλα λόγια, είναι διαφορετικό να δείξουμε την παράδοση με στολές και τραγούδια σε ένα πανηγύρι ή μία παρουσίαση και διαφορετικό να την ακολουθούμε κατά γράμμα σε μία περίπτωση όπου οι άνθρωποι αναζητούν έναν τρόπο να εκφράσουν απλώς χαρά, όπως σε ένα γάμο ή ένα γλέντι.

Το ίδιο παράδειγμα ισχύει και για τους άλλους χορούς. Για παράδειγμα, το αργεντίνικο τάνγκο είναι η αποτύπωση ενός ολόκληρου πολιτισμού σε έναν ρυθμό και δύο βήματα. Σήμερα χορεύεται από έναν άντρα και μία γυναίκα, παλιότερα ήταν μονάχα αντρικός χορός. Ήταν μία πάλη μεταξύ δύο αρσενικών και, καθώς το θηλυκό κατακτούσε περισσότερη δύναμη και αυτοπεποίθηση, αντικατέστησε το ενα αρσενικό και έδειξε τα δικά του στοιχεία σε αυτόν τον δυναμικό χορό. Και τα δικά του χαρακτηριστικά ήταν ακριβώς αυτά: περπατώ μαζί σου προς τα πίσω γιατί σε εμπιστεύομαι ότι δε θα με ρίξεις, θα είσαι τα μάτια μου, είμαι εξίσου δυναμικό και δυνατό πλάσμα όσο και εσύ, οπότε δε θα μου φέρεσαι άτσαλα, μπορώ να παλέψω για τη δική μου υπόσταση, μία υπόσταση που φέρνει τη χάρη και δεν αποδέχεται την πάλη.

Έζησα μερικά χρόνια στην Ασία, όπου οι δάσκαλοι δίδασκαν το τάνγκο παραδοσιακά, μην λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γενιές έχουν αλλάξει. Το αποτέλεσμα ήταν ο χορός αυτός έχασε τους πελάτες του γιατί οι δάσκαλοι, σεβόμενοι μόνο την παράδοση κι όχι και τη νέα τάξη πραγμάτων, δεν ενστερνίστηκαν το ότι ο χορός οφείλει να συμπεριλάβει μοντέρνα στοιχεία. Το τάνγκο έγινε τα τελευταία χρόνια θεατρικό, όταν κάποιοι νέοι μουσικοσυνθέτες άλλαξαν, εκμοντέρνισαν τη μουσική (liber tango, neo tango κλπ.). Αυτή η θεατρικότητα του τάνγκο κρατάει ενδιαφέρον στο νέο κόσμο και μαθαίνει αυτή την κουλτούρα, αναγκάζοντάς τον νέο αυτό κόσμο να εντρυφήσει και να μάθει και την παλαιότερη σχολή. Επομένως, η ενσωμάτωση νέων στοιχείων είναι απαραίτητη αν θέλουμε να κρατήσουμε οποιαδήποτε παράδοση ζωντανή.

Για το τέλος θέλω να πω ότι κανένας χορός δεν είναι καλύτερος ή χειρότερος από έναν άλλο. Ο ομαδικός χορός απευθύνεται σε μία ομάδα που διασκεδάζει κι ο ατομικός χορός είναι μία υποκειμενική έκφραση. Ακόμη και σοτυς ομαδικούς, υπάρχουν άνθρωποι που βγαίνουν μπροστά, ξεχωρίζουν κλπ. Η πεποίθηση λοιπόν ότι ένας χορός προάγει την ομαδικότητα καλύτερα δεν είναι σωστή. Χωρίς να υποστηρίζω την ποπ κουλτούρα, οφείλω να ομολογήσω ότι ο χορός σε κάθε έκφρασή του είναι ιδανικός, ομαδικά, ζευγαρωτά ή ατομικά. Κλείνοντας, θέλω να απενοχοποιήσω τους χορούς ζευγαριών. Δύο άτομα που γνωρίζουν από ζευγαρωτό χορό, γνωρίζουν πολύ καλά πώς να τοποθετήσουν τα σώματά τους και πώς να αγγίξουν το σώμα του άλλου, διότι αυτό ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ! Στη σάλσα, όλα η επικοινωνία γίνεται με το άγγιγμα μεταξύ των δαχτύλων και μόνο, στο τάνγκο γίνεται μέσω του θώρακα (όχι στήθους), του μπράτσου και της ωμοπλάτης. Η στάση του σώματος και ο προσωπικός χώρος του καθενός διδάσκεται στα πρώτα μαθήματα και παίρνουν το μεγαλύτερο κομμάτι του χρόνου διδασκαλίας, ώστε οι νέοι χορευτές να μάθουν να αγγίζουν τους συγχορευτές τους χωρίς να προκαλούν το φόβο για την παραβίαση του ατομικού τους χώρου.