Ερώτηση που λάβαμε:
Αφού όλοι αγωνιζόμαστε εναντίον των αιρέσεων και των εκτροπών της Ορθόδοξης διδασκαλίας και της μοναδικότητας της Αποστολικής και Καθολικής Εκκλησίας του Χριστού, γιατί δε μπορούν οι παλαιοημερολογίτες (και λεγόμενοι Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί) να τα βρουν με την Εκκλησία του Χριστού αφού η διαφορά είναι μόνο στο θέμα του ημερολογίου? Συμβαδίζει αυτή η στάση με την διδασκαλία του Κυρίου?
Η απάντηση της ιστοσελίδας μας:
Ας δούμε το θέμα μας ιστορικά. Στις 16 Φεβρουαρίου 1924 εισήχθη στην Εκκλησία της Ελλάδος το Νέο Ημερολόγιο, οπότε και η συγκεκριμένη ημερομηνία έγινε αυτόματα 1 Μαρτίου 1924.
Η αλλαγή δεν έγινε επιπόλαια, αλλά ύστερα από πολλές συσκέψεις της Ιεράς Συνόδου με καθηγητές πανεπιστημίου και αρμόδιες επιτροπές. Γι’ αυτόν τον λόγο και η απόφαση πάρθηκε ομόφωνα, από όλους, δηλαδή, τους ιεράρχες. Η πρώτη αντίδραση ξεκίνησε από κάποιους αγιορείτες μοναχούς οι οποίοι ξεσήκωσαν τον απλό λαό λέγοντας πως η κίνηση αυτή πρόδιδε την πίστη των πατέρων μας. Οι αντιδράσεις, δυστυχώς, γενικεύτηκαν και δημιουργήθηκε ένταση και απαράδεκτες ενέργειες και από τις δύο πλευρές. Ο φανατισμός οδήγησε μια μερίδα χριστιανών να δημιουργήσουν δική τους Εκκλησία. Αρχικά αναζήτησαν για κάποιους επικεφαλής, αλλά όπου και αν απευθύνθηκαν (Έλληνες ιεράρχες, Σερβική Εκκλησία) δεν βρήκαν ανταπόκριση.
Το ουσιαστικό πρόβλημα ξεκίνησε ένδεκα ολόκληρα χρόνια αργότερα όταν τρεις ιεράρχες, “θυμήθηκαν” πως έπρεπε να αγωνιστούν υπέρ τού “πάτριου” ημερολογίου. Στις 26 Μαΐου 1935 συλλειτούργησαν σε ναό της Αθήνας, διακήρυξαν των αγώνα υπέρ της επαναφοράς του παλαιού ημερολογίου και προχώρησαν σε χειροτονίες τεσσάρων επισκόπων. Έτσι έγινε το σχίσμα.
Ας δούμε τώρα και μερικά πρακτικά ζητήματα. Για οικονομία χρόνου και χώρου θα τα παραθέσουμε επιγραμματικά και χωρίς πολλές επεξηγήσεις, οι οποίες είναι όντως ενδιαφέρουσες και προτείνεται να αναζητηθούν περαιτέρω από τον αναγνώστη.
- Δεν υφίσταται πραγματική ιερωσύνη στους παλαιοημερολογίτες. Οι επίσκοποι που αποκόπησαν από την Εκκλησία, καθώς και αυτοί που χειροτονήθηκαν αμέσως μετά, καθαιρέθηκαν αμέσως από την Εκκλησία της Ελλάδος ως σχισματικοί. Τα μυστήριά τους είναι άκυρα και για αυτό πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα ώστε να μην εκκλησιαζόμαστε και να μην συμμετέχουμε σε μυστήριά τους.
- Το νέο ημερολόγιο δεν είναι το παπικό όπως διατείνονται οι παλαιοημερολογίτες. Η Εκκλησία της Ελλάδος φρόντισε το νέο ημερολόγιο να ακολουθεί πιστά τους κανόνες της Εκκλησίας με κυριότερο ζήτημα τον εορτασμό τού Πάσχα, γεγονός που δεν ακολούθησαν οι παπικοί κατά την δική τους προσαρμογή του ημερολογίου (βλ. Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄).
- Οι παλαιοημερολογίτες δεν αγωνίζονται εναντίον κάποιας αίρεσης γι’ αυτό είναι απαράδεκτη η ανυπάκουη στάση τους απέναντι στην Εκκλησία. Πήραν ένα ήσσονος σημασίας ζήτημα και το έκαναν πρωτεύον. Εξάλλου όλα τα ημερολόγια επιστημονικά πάσχουν από ατέλειες. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι αλλαγές ημερολογίου ή ημερομηνιών για πρακτικούς λόγους έγιναν καθόλη την ιστορία τόσο της Παλαιάς Διαθήκης όσο και της Καινής. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι οι Εβραίοι μπορούσαν, αν υπήρχε νομικό ή πρακτικό κώλυμα, να γιορτάσουν το Πάσχα ένα μήνα αργότερα. Στην Εκκλησία μας γίνονταν και συνεχίζουν να γίνονται μεταθέσεις εορτών τακτικά (π.χ. συμπτώσεις εορτής αγίων και δεσποτικών εορτών), ο δε ίδιος ο Χριστός γιόρτασε το Πάσχα με τούς μαθητές του ημέρα Πέμπτη και όχι Σάββατο που ήταν θεόσδοτη παράδοση!
Αν θέλουμε να συνοψίσουμε τις πιο σοβαρές εκτροπές των παλαιοημερολογιτών, αυτές μπορούν να αποτυπωθούν ως εξής:
- Ανυπακοή στις αποφάσεις της επίσημης Εκκλησίας,
- αποκοπή (σχίσμα) από τον άρραφο χιτώνα του Χριστού, δηλαδή, την Εκκλησία, και, ως εκ τούτου, διακοπή της αποστολικής διαδοχής σε αυτούς,
- απομόνωση από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες,
- φανατισμός που οδηγεί σε, επιεικώς, απαράδεκτες καταστάσεις άγνοιας και μεσαιωνισμού,
- και το χειρότερο, που αποδεικνύει την πλάνη τους, είναι ότι οι ίδιοι έχουν διαμελισθεί σήμερα μεταξύ τους σε έξι αρχιεπισκοπές!
Κι αν ακόμη δεν ακούν κανέναν, τουλάχιστον ας ακούσουν τα λόγια της Καινής Διαθήκης, τα λόγια του ίδιου του Χριστού στους Φαρισαίους: “Το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο” (Μαρκ. Β΄ 27). Αλλά και ο Απόστολος Πάυλος που είπε στους Γαλάτες (σε ελεύθερη μετάφραση): “Τώρα που γνωρίσατε τον Θεό, (…), επιστρέφετε πάλι στα ασθενή και πτωχά στοιχεία και υποδουλώνεστε σε αυτά; Καταντήσατε να ασχολείστε με ημέρες, μήνες, καιρούς και χρόνους;” (Γαλ. Δ΄ 9-10). Το δικό μας χρέος αγάπης απέναντι στους Παλαιοημερολογίτες είναι να προσευχόμαστε σθεναρά για την επιστροφή τους, όπως εύχεται όλη η Εκκλησία κατά την Θεία Λειτουργία «ὑπέρ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως».
Υ.Γ.: Το Παλαιό Ημερολόγιο χρησιμοποιείται ακόμα σε κάποιες Ορθόδοξες χώρες (π.χ. Ρωσία) αλλά και σε ολόκληρο το Άγιο Όρος. Αυτοί όμως δεν έχουν αποκοπεί από την κανονική Εκκλησία και μνημονεύουν κανονικά τους Ορθοδόξους αρχιερείς (π.χ. το Άγιο Όρος μνημονεύει τον Οικουμενικό Πατριάρχη, στον οποίο υπάγεται). «Παλαιοημερολογίτες» ονομάζονται μόνο οι σχισματικοί, που δεν αποτελούν πλέον μέλη της κανονικής Εκκλησίας.
Δεν χρειάζεται να τα βρούμε, αφού όσοι είναι με το “παλαιό”, επιμένουν στις σχισματικές τους θέσεις…
Εμείς έχουμε το παλιό και ας μην το ξέρουμε!
Τι είναι το “νέο”;
Μια διόρθωση του “παλιού”.
Δηλαδή λ.χ. πριν από περίπου 1450 χρόνια όταν ο Γρηγόριος ο Μέγας εισήγαγε το ημερολόγιό του (από τότε εμφανίστηκαν στην δύση πρώτα το π.Χ. & μ.Χ.) το θερινό ηλιοστάσιο έπεφτε την ίδια ημερομηνία με σήμερα, δηλαδή στις 21 Ιουνίου!
Ενώ αυτοί που έχουν το “παλαιό” αδιόρθωτο Γρηγοριανό έχουν θερινό ηλιοστάσιο στις 10 Ιουνίου! Σε 1500 χρόνια θα έχουν στις 31 Μαΐου και σε 30.000 χρόνια τον Δεκέμβριο!
Το θέμα δεν είναι η ημερομηνία ή η χειμερινή και η θερινή ώρα. Στο Άγιο Όρος έχουν το παλιό και είναι ορθόδοξοι.
Έχει εντοπηστεί ένα κείμενο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου που λέει πως αυτά δεν έχουν σημασία.
Πλέον σαν αιτιολογία για την απόσχισή τους αναφέρουν τα εκκλησιαστικά προβλήμματα της Εκκλησίας.
Οι άγιοι όμως που έζησαν εν τω μεταξύ κατακρίνουν την απόσχισή τους. Αν οι παλαιοημερολογήτες ήταν σωστοί θα τους ακολουθούσαν και οι άγιοι.
Στο άγιον Όρος παλαιοημερολογήτες δεν είναι; δεν έχουμε άρα σημαντικές δογματικές διαφορές…
Εκεί, όπως και στη Ρωσία και στα Ιεροσόλυμα, νομίζω, δεν ειναι δογματικές οι διαφορές, αλλά μόνο ημερολογιακές.
Δημοσιεύτηκε παραπάνω η απάντηση της ιστοσελίδας μας.
Ας σπάσουμε αυτήν την εκτενή ερώτηση σε κομμάτια.
-Όχι δεν αγωνιζόμαστε όλοι εναντίον των αιρέσεων και των εκτροπών της Ορθόδοξης διδασκαλίας και της μοναδικότητας της Αποστολικής και Καθολικής Εκκλησίας του Χριστού, αν όντως το πιστεύεις αυτό και δεν το αναφέρεις σκωπτικά μάλλον δεν έχεις ασχοληθεί εκτενώς.
-Η διαφορά δεν είναι μόνο στο θέμα του Ημερολογίου.
Είναι και η δογματική απόκλιση μίας μειονότητας της Επίσημης Εκκλησίας, αυτής των Αρχιερέων και των περί αυτών.
Είναι και το μέγα αγωνιστικό φρόνημα αλλά και ο εγωισμός των Παλαιοημερολογιτών.
-Με τις δύο προκείμενες μη αληθείς προχωράμε, έχοντας ήδη εξηγήσει το γιατί δεν τα βρίσκουν οι δύο ελλαδικές Σύνοδοι (πλέον μετά από μία πρόσφατη ενοποιητική Σύνοδο των ΓΟΧ ένα 90% βρίσκεται υπό τον ίδιο Αρχιεπίσκοπο-Σύνοδο, γι’ αυτό παραλείπω οιαδήποτε αναφορά στο 10%, αν και γίνεται νύξη στον εγωισμό των – στις πολλές Συνόδους τους).
-Σίγουρα δεν συμβαδίζει ένα σχίσμα που στηρίζεται πάνω σε μία απλή ημερολογιακή διαφορά με την Αγία Γραφή ή την Ορθόδοξη Παράδοση. Αλλά ήδη είπαμε πως συντρέχουν και άλλοι λόγοι, εκτός του ότι η ημερολογιακή διαφορά δεν ήταν ποτέ απλή, αλλά είχε ρίζες δογματικής αλλοίωσης από την αρχή (που αντί η Ελληνική Εκκλησία να διαψεύσει με τις πράξεις, τις διαιωνίζει εισάγοντας αιρετικούς »αρχιερείς» όχι μόνο στους Ναούς αλλά και στα Ιερά των, μεικτές ακολουθίες παντός δόγματος και ομολογίας, ανάγοντας σε »Ιστορικές Εκκλησίες» κάθε αιρετικό παρακλάδι και λοιπά…), λόγοι, οι οποίοι όχι μόνο συμβαδίζουν, αλλά επιβάλλουν ένα προσωρινό σχίσμα – μία αποτείχιση για την αποφυγή του πνευματικού θανάτου έως ότου ο αιρετίζων επανέλθει στο Ορθόδοξο Δόγμα ή αποσαφηνίσει την θέση του, αυτές οι οδηγίες βρίσκονται και στην Αγία Γραφή αλλά και στις Ισόκυρες με Αυτήν Αποφάσεις των Ιερών Συνόδων.
-Ένα σημείο που πρέπει να εμμείνουμε όμως είναι και η Αποστολική Διαδοχή του κάθε ρασοφόρου καθώς μέσα στο προηγούμενο εκκλησιαστικό χάος εισέρρευσαν και απατεώνες έτσι κάθε ορθόδοξα ενδιαφερόμενος και όχι τρελός για βαφτίσεις θα πρέπει να ελέγχει το ιστορικό των χειροτονιών του ενδεχόμενου Ιερωμένου του Παλαιού, όπως πολλοί κάνουν.
Σκέψεις στην απάντηση της Ιστοσελίδας.
”Η αλλαγή δεν έγινε επιπόλαια.”
-Διαχρονικά πάμπολλοι Ιεράρχες έχουν πει πως όντως έγινε επιπόλαια, χωρίς ενημέρωση στην κατώτερη Ιερωσύνη ή τον Λαό.
”Δεν υφίσταται πραγματική ιερωσύνη στους παλαιοημερολογίτες. Οι επίσκοποι που αποκόπησαν από την Εκκλησία, καθώς και αυτοί που χειροτονήθηκαν αμέσως μετά, καθαιρέθηκαν αμέσως από την Εκκλησία της Ελλάδος ως σχισματικοί. Τα μυστήριά τους είναι άκυρα και για αυτό πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα ώστε να μην εκκλησιαζόμαστε και να μην συμμετέχουμε σε μυστήριά τους.”
-Η Εκκλησιαστική Ιστορία βρύθει από αποσχισθέντες, αναθεματισθέντες, καθαιρεθέντες Αγίους Ομολογητές που και Αποστολική Διαδοχή είχαν και φώτιση Αγίου Πνεύματος. Ακόμη οι Παλαιημερολογήτες υποστηρίζουν, και καθόλου αλόγως, πως οι ίδιοι δεν άλλαξαν ποτέ και τίποτε, αλλά οι άλλοι άλλαξαν και συνεπαγωγικά αυτοί αποσχίσθηκαν, έτσι δεν μπορεί να ισχύει κάποια καθαίρεση ούτε των μεν ούτε και των δε.
”Οι παλαιοημερολογίτες δεν αγωνίζονται εναντίον κάποιας αίρεσης γι’ αυτό είναι απαράδεκτη η ανυπάκουη στάση τους απέναντι στην Εκκλησία.”
-Η ανυπακοή ορίζεται από τους Αγίους Κανόνες. Η αίρεση την οποία πολεμούν λέγεται οικουμενισμός και διαχριστιανικός και διαθρησκευτικός. Τώρα αν αυτό το κρίνετε ήσσονος σημασίας…
”Εξάλλου όλα τα ημερολόγια επιστημονικά πάσχουν από ατέλειες. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι αλλαγές ημερολογίου ή ημερομηνιών για πρακτικούς λόγους έγιναν καθόλη την ιστορία τόσο της Παλαιάς Διαθήκης όσο και της Καινής. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι οι Εβραίοι μπορούσαν, αν υπήρχε νομικό ή πρακτικό κώλυμα, να γιορτάσουν το Πάσχα ένα μήνα αργότερα. Στην Εκκλησία μας γίνονταν και συνεχίζουν να γίνονται μεταθέσεις εορτών τακτικά (π.χ. συμπτώσεις εορτής αγίων και δεσποτικών εορτών), ο δε ίδιος ο Χριστός γιόρτασε το Πάσχα με τούς μαθητές του ημέρα Πέμπτη και όχι Σάββατο που ήταν θεόσδοτη παράδοση!”
-Κανείς ΓΟΧ δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για το ημερολόγιο, αλλά, για τον υποχθόνιο λόγο που επιβλήθηκε από μία Σύνοδο χωρίς της επιβεβαίωση του Λαού και του κατώτερου Κλήρου. Και όλοι γευόμαστε τους ”καρπούς” αυτής της αλλαγής όπως είπα πιο πάνω.
”και το χειρότερο, που αποδεικνύει την πλάνη τους, είναι ότι οι ίδιοι έχουν διαμελισθεί σήμερα μεταξύ τους σε έξι αρχιεπισκοπές!”
-‘Εξι Αρχιεπισκοπές!
Όμως να πούμε και την αλήθεια πλέον οι ΓΟΧ είναι ενωμένοι κατά το 90% δεν υφίσταται το επιχείρημα αυτό.
Με τίποτα δεν μπορούμε να αποδεχθούμε υπαιτιότητα μόνο των ΓΟΧ, εάν δεν υπήρχε η μη χρειαζούμενη ”μεταρρύθμιση”, που κανένα όφελος δεν έφερε εκτός της διαιώνισης της πολυπόθητης κρατικής μισθοδοσίας, όλοι οι αδελφοί μας θα ήταν ενωμένοι.
«Τέξασα Ζωήν, παναμώμητε ἁγνὴ Παρθένε,
παῦσον Ἐκκλησίας σκάνδαλα καὶ εἰρήνευσον αὐτὴν ὡς ἀγαθή»
Διάβασα όλα τα παραπάνω και πραγματικά ακόμα δεν έχω καταλάβει τη διαφορά μεταξύ του νέου και του παλαιού ημερολογίου….έστω την ημερολογιακή διαφορά….
“Εισπράττω” από την απάντηση της σελίδας μια πολύ αρνητική στάση, για να μην πω μια επιθετικότητα, προς τους παλαιοημερολογίτες, πράγμα που με έκανε να νιώσω άβολα…..
Ο Χριστός αγάπη εστί……για όλους μας….. (ενώ σε μία σας φράση λέτε “θα έπρεπε να προσευχόμαστε για να επιστρέψουν…”…εν τούτοις όλη η υπόλοιπη αναφορά σας φαίνεται επιθετική…)
Το Άγιον Όρος, τα Ιεροσόλυμα, η Ρωσία που τηρούν ακόμα το παλιό ημερολόγιο τί θεωρούνται για εμάς;
Και τί είναι αυτό που μας βεβαιώνει εμάς ότι το νέο ημερολόγιο είναι το σωστό;
Γιατί, ειδικά το Άγιον Όρος που τόσοι άνθρωποι αγίασαν και αγιάζουν ακόμα, επέλεξε να τηρεί το παλιό;
H επιθετικότητα της απάντησης της ιστοσελίδας είναι προς τους αποσχισθέντες αδελφούς μας, τους ΓΟΧ.
Εxω παθει σοκ με την απαθεια που αντιμετωπιζετε τις αποφασεις πανορθοδοξων συνοδων που καταδικασαν το νεο ημερολογιο και οσους το ακολουθησουν !
Αγαπητέ Θωμά, δεν υπήρξαν Σύνοδοι που να καταδίκασαν το διορθωμένο ημερολόγιο που ακολουθεί σήμερα η Εκκλησία μας, όπως αναφέρετε.
Πράγματι, κατά την πρώτη Σύνοδο – Διάσκεψη το 1583 οι πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίας και Αλεξανδρείας Σίλβεστρος, καταδίκασαν το γρηγοριανό ημερολόγιο, επειδή δι’ αυτού παραβιάζονται οι αποστολικές και συνοδικές διατάξεις περί της εορτής του Πάσχα.
(Συγκεκριμένα παραβιάζονται τέσσερις διορισμοί της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, σύμφωνα με τους οποίους το Πάσχα πρέπει να εορτάζεται «την πρώτην Κυριακήν, μετά την πρώτην πανσέληνον της εαρινής ισημερίας»[*] και φυσικά μετά το Εβραϊκό Πάσχα.)
Η Εκκλησία της Ελλάδος όμως δεν αποδέχθηκε ποτέ το γρηγοριανό (παπικό) ημερολόγιο, όπως μάλλον εννοείτε, ούτε παραβίασε τις ανωτέρω διατάξεις της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου! Απλά διόρθωσε το ιουλιανό ημερολόγιο δια της προσθήκης δεκατριών ημερών σ’ αυτό, ενώ τόσο το εορτολόγιο όσο και «το Πασχάλιον παρέμενεν αμετάβλητον, των κινητών εορτών μελλουσών να εορτάζωνται εφεξής κατά τας εν τω Πασχαλίω ημέρας, ονομαζομένας όμως δια των ημερομηνιών του διωρθωμένου ημερολογίου»[**]. Το Πάσχα δηλαδή και οι μετ’ αυτού συνδεόμενες κινητές εορτές θα εορτάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου έχοντας μόνο νέες ημερομηνίες, αυτές του πολιτικού ημερολογίου.
[*] Ιω. Καρμίρη, Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία…, τόμος α΄, σελ. 121.
[**] Χριστοδούλου Κ. Παρασκευαίδου, Ιστορική και κανονική θεώρησις…, σελ. 147.
oode.gr
Με απλά λόγια.
Δεν υπάρχει πρόβλημα να ακολουθεί κάποιος το παλαιό ημερολόγιο. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι κάποιοι παλαιοημερολογίτες επέλεξαν να αποχωρήσουν (αποσχιστούν) από την Ορθόδοξη Εκκλησία καταδικάζοντας την ως αιρετική και ιδρύοντας δική τους «εκκλησία»!
Η «εκκλησία» αυτή στη συνέχεια διασπάστηκε λόγω διαφωνιών σε αρκετές παρατάξεις – «εκκλησίες» έως σήμερα (Φλωρινικοί, Ματθαιικοί κ.α), κάθε μια από τις οποίες δεν αναγνωρίζει τα μυστήρια της άλλης ως έγκυρα και έχει δικούς της επισκόπους.
Οι παρατάξεις αυτές έχουν κοινό χαρακτηριστικό ότι δεν αναγνωρίζουν ως αληθινή καμία εκκλησία πέραν της δικής τους, ούτε και αναγνωρίζονται από κάποια Ορθόδοξη εκκλησία. Για αυτό από εμάς θεωρούνται «σχισματικοί».
Τα μέλη τους συνήθως αυτοαποκαλούνται «γνήσιοι ορθόδοξοι χριστιανοί (Εκκλησία ΓΟΧ)», ενώ ο απλός κόσμος τους χαρακτηρίζει ως «παλιοημερολογίτες»
Στην ουσία λειτουργούν ως αιρετικοί.
Οφείλουμε να προσευχόμαστε για τους αδελφούς μας αυτούς που είτε από άγνοια είτε κυρίως από υπερβάλλοντα ζήλο προσχώρησαν σε σχισματική παράταξη. Υπάρχουν μάλιστα αρκετοί αδελφοί που ανήκαν σε σχισματική παράταξη και επέστρεψαν στην «Μια, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία».
{…
Ένα θέμα που απασχόλησε τον Γέροντα Παΐσιο, ήταν το θέμα του ημερολογίου. Πονούσε για το χωρισμό και προσευχόταν. Λυπόταν για τις παρατάξεις των παλαιοημερολογιτών που είναι ξεκομμένες σαν τα κλήματα από την Άμπελο, και δεν έχουν κοινωνία με τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία και τις κατά τόπους αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Μερικές τέτοιες ενορίες στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη ενώθηκαν καθ’ υπόδειξή του με την Εκκλησία κρατώντας το παλαιό ημερολόγιο.
Έλεγε, λοιπόν ο Γέροντας: «Καλό ήταν να μην υπήρχε αυτή η εορτολογική διαφορά, αλλά δεν είναι θέμα πίστεως». Στις ενστάσεις ότι το νέο ημερολόγιο το έκανε Πάπας, απαντούσε: «Το νέο ημερολόγιο το έκανε Πάπας και το παλιό ειδωλολάτρης», εννοώντας τον Ιούλιο Καίσαρα.
…}
{…} «Βίος γέροντος Παϊσίου του Aγιορείτου», Ιερομονάχου π. Ισαάκ (σελ. 691 – 696).