«ἤρξατο νίπτειν τούς πόδας τῶν μαθητῶν»
Μόλις είχε αρχίσει ο Μυστικός Δείπνος. Τελευταίες στιγμές του Χριστού μαζί με τους μαθητές Του… Κι ενώ όλοι είχαν πάρει τις θέσεις τους γύρω από το στρωμένο τραπέζι, ο Κύριος Ιησούς προβαίνει σε μια μεγαλειώδη κίνηση, που μαρτυρούσε τον ωκεανό της αγάπης προς τους μαθητές Του και το ύψος της ταπείνωσής Του:
Σηκώνεται από το τραπέζι και βγάζει το εξωτερικό Του ένδυμα. Έπειτα παίρνει μια ποδιά, τη ζώνεται και βάζει νερό σε μια λεκάνη. Σκύβει κάτω, γονατίζει και αρχίζει να περνά μπροστά από τους μαθητές Του και έναν-έναν να τους πλένει τα πόδια. Ήταν συνηθισμένη αυτή δουλειά των δούλων: Μόλις έρχονταν οι κύριοί τους στο σπίτι ή άλλοι προσκεκλημένοι, να τους πλένουν τα πόδια, κι έτσι έπειτα να κάθονται στο τραπέζι για φαγητό.
Αυτό το έργο των δούλων το επιτελεί τώρα ο Κύριος και Βασιλεύς του Σύμπαντος. Ένας Θεός σκυμμένος κάτω να πλένει τα πόδια των ανθρώπων! Κι έπειτα να τα σκουπίζει με την πετσέτα, με την οποία ήταν ζωσμένος.
Φτάνει κάποια στιγμή και μπροστά στον Πέτρο.
-Κύριε, εσύ θα μου πλύνεις τα πόδια; Ο Διδάσκαλος και Θεός μου;
-Αυτό που κάνω, Πέτρο, εσύ δεν το καταλαβαίνεις αυτή τη στιγμή. Θα το καταλάβεις όμως αργότερα.
-Αδύνατον να το δεχθώ αυτό, εσύ να μου πλύνεις τα πόδια. Στον αιώνα τον άπαντα!
-Εάν δεν δεχθείς να σου πλύνω τα πόδια, αλλά εξακολουθήσεις να αντιστέκεσαι εγωιστικά, να ξέρεις, δεν έχεις καμία θέση κοντά μου.
-Ω, όχι, Κύριε. Αν είναι να πάθω τέτοια συμφορά, όχι μόνο τα πόδια μου, αλλά και τα χέρια και το κεφάλι μου πλύνε.
-Όποιος είναι καθαρός δεν έχει ανάγκη να πλυθεί ολόκληρος, παρά μόνο τα πόδια του να πλύνει, που σκονίζονται. Έτσι κι εσείς είστε καθαροί, όχι όμως όλοι (εννοούσε τον Ιούδα).
Τελείωσε κάποτε ο Χριστός. Φόρεσε πάλι το ιμάτιο, κάθισε στο τραπέζι και είπε:
-Καταλάβατε τι έκανα τώρα; Εσείς με αποκαλείτε «Διδάσκαλο» και «Κύριο»· και σωστά· είμαι. Αν λοιπόν, εγώ ο Κύριος και ο Διδάσκαλος, σας έπλυνα τα πόδια, το ίδιο οφείλετε να κάνετε κι εσείς αναμεταξύ σας: να πλένετε ο ένας τα πόδια του άλλου. Υπόδειγμα σας έδωσα, ώστε όπως εγώ έκανα σε σας, έτσι να κάνετε κι εσείς ο ένας στον άλλο. Δούλοι μου είστε και απόστολοί μου. Δεν είναι δυνατόν να είστε ανώτεροι από μένα. Να με μιμείσθε λοιπόν. Αφού τώρα καταλάβατε την έννοια της πράξης μου αυτής, θα είστε μακάριοι αν αυτά τα εφαρμόζετε στη ζωή σας, έτσι ώστε όχι να θέλετε να υπηρετείσθε από τους άλλους, αλλά εσείς να τους υπηρετείτε στις ανάγκες τους.
«ἤρξατο νίπτειν τούς πόδας τῶν μαθητῶν»
Ένα τροπάριο που ακούμε το βράδυ της Μ. Τετάρτης λέει πως αυτός που ζώστηκε την ποδιά, έβαλε νερό μέσα στη λεκάνη και έσκυψε για να πλύνει τα πόδια των μαθητών Του είναι Εκείνος που δημιούργησε τις λίμνες και τις πηγές, τις θάλασσες και τους ωκεανούς. Τέτοια ταπείνωση έδειξε ο Δημιουργός του Σύμπαντος. Τέτοια αγάπη προς το πλάσμα Του!
Αν έχουμε έναν Θεό που ταπεινώνεται τόσο, αν έχουμε έναν Θεό που και στην άλλη ζωή το ίδιο θα κάνει σ’ εμάς – το έχει ο Ίδιος υποσχεθεί πως θα ζωστεί και θα περνά μπροστά από τους δικούς Του για να τους διακονεί (βλ. Λουκ. ιβ΄ 37) – τότε τι πρέπει να κάνουμε εμείς, φίλε μου, ο ένας για τον άλλο; Τι είμαστε μπροστά στον Θεό; Κι όμως, πόσο εξευτελιστικό μας φαίνεται πολλές φορές κάτι τέτοιο…
Ας διδαχθούμε από την ταπείνωσή Του. Κι ας μην πάψουμε να έχουμε στο νου μας τούτο: Ο αληθινά μεγάλος δέχεται και ταπεινώνεται. Όσο πιο αξίας άνθρωπος είναι κάποιος, τόσο και βαθύτερα ταπεινώνεται. Κι όσο κανείς ταπεινώνεται για να υπηρετεί τους άλλους, τόσο και αποδεικνύει τη μεγαλοσύνη του!
Προς τη Νίκη, τ. 782 (Απρίλιος 2015)