Ερώτηση που λάβαμε:
Τι θέση παίρνει η εκκλησία για τον όρκο ? Όταν πηγαίνουμε σε δίκη ως μάρτυρες είναι πρέπον αυτά που θα καταθέσουμε να ορκιζόμαστε ότι ισχύουν, και μάλιστα στο ευαγγέλιο ?
Η απάντηση της ιστοσελίδας μας:
Όρκος είναι η επίκληση του Θεού προς επιβεβαίωση των λεγομένων μου. Όταν ορκίζομαι λέω στον Θεό: Θεέ μου, έλα να βεβαιώσεις ότι όλα όσα λέω είναι σωστά και αληθινά. Ωστόσο ο Κύριος το είπε κατηγορηματικά: «Ἐγὼ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως» δηλαδή αυτό που σας ζητώ είναι να μην ορκίζεσθε ποτέ! Και συνέχισε: «ἔστω ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ· τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν». Ὁ λόγος σας ἄς εἶναι ναί, ὅταν πράγματι εἶναι ναί, καί ὄχι, ὅταν πράγματι εἶναι ὄχι. Κάθε τι πέρα ἀπό αὐτά εἶναι ἀπό τόν πονηρό, τόν πρῶτο ἐπινοητή καί πατέρα τοῦ ψεύδους (Ματθ. ε΄ 34,37).
Άρα λοιπόν είναι αμαρτία ο όρκος. Και ακόμη μεγαλύτερη αμαρτία είναι να ορκιστεί κάποιος στο όνομα του Θεού και να πει ψέματα!
Ας δούμε με μια ματιά σύντομα τις περιπτώσεις που οι άνθρωποι συνήθως χρησιμοποιούν τον όρκο:
α) Οι μάταιοι όρκοι. Με το τίποτα, πάνω στην κουβέντα και συνομιλία με τον άλλον, μόλις κάποιος εκδηλώσει δισταγμό και δυσπιστία να παραδεχθεί εάν είναι σωστό αυτό που λες ή και χωρίς να αμφιβάλλει ο άλλος για την αλήθεια των λεγομένων σου, εσύ αρχίζεις σε κάθε σου λέξη να επικαλείσαι το άγιο Όνομα του Θεού ή να ορκίζεσαι σε πράγματα που δεν τα ορίζεις εσύ (όπως η ζωή σου κλπ). Τέτοιοι όρκοι είναι μεγάλη αμαρτία και ασέβεια.
β) Οι αναγκαίοι όρκοι. Αναγκαίοι όρκοι είναι εκείνοι που επιβάλλει το Κράτος στους υπαλλήλους, στρατιώτες, στους μάρτυρες των δικαστηρίων. Οι υπάλληλοι και οι στρατιώτες βεβαιώνουν πως θα εκτελέσουν με ευσυνειδησία τα καθήκοντά τους, οι μάρτυρες βεβαιώνουν με όρκο στον Θεό όσα λέγουν είναι σωστά και αληθινά. Οι όρκοιαυτοί έχουν πλέον επιβληθεί και χωρις αυτούς ούτε το Κράτος και τα Δικαστήρια μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους. Αναγκαίο κακό.
γ) Η ψευδορκία: Το να βεβαιώνω με όρκο ψέματα. Θανάσιμο αμάρτημα αφού αυτός που ορκίζεται ψέματα ζητάει να κάνει συνένοχο τον Θεό!
δ) Η επιορκία: Να δώσει κάποιος όρκο πως θα τηρήσει τον λόγο και δεν θα τον τηρήσει.
Συνεπώς, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, όλοι οι Χριστιανοί πρέπει να αποφεύγουμε με κάθε τρόπο τον όρκο.Ο Απόστολος Ιάκωβος μας επαναλαμβάνει την εντολή του Χριστού: «μὴ ὀμνύετε μήτε τὸν οὐρανὸν μήτε τὴν γῆν μήτε ἄλλον τινὰ ὅρκον· ἤτω δὲ ὑμῶν τὸ ναὶ ναί, καὶ τὸ οὒ οὒ, ἵνα μὴ εἰς ὑπόκρισιν πέσητε» (Ἰακ. ε΄ 12). Δηλαδή, μήν ορκίζεσθε ποτέ! Να μάθετε το «ναι» που θα λέτε να είναι «ναι» και το «όχι» να είναι πράγματι «όχι».
Βέβαια, όταν πηγαίνουμε στη δίκη ως μάρτυρες, αφού το επιβάλλει το Κράτος, θα δώσουμε τον όρκο ως αναγκαίο κακό. Θα τον δώσουμε με φόβο Θεού. Και θα πούμε την αλήθεια. Φέρουμε ευθύνη ενώπιον Θεού και ανθρώπων.
Περισσότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο «Ο όρκος» του Αθ. Φραγκοπούλου, εκδόσεις “Ο Σωτήρ”.
Υπάρχει άραγε απάντηση; Δύσκολο ίσως. Στην Κ.Δ. ο Κύριος μας λέει να μην ορκιζόμαστε καθόλου. Το ίδιο βλέπουμε και στην καθολική επιστολή του Ιακώβου. Ο απόστολος Παύλος επικαλείται ως μάρτυρα τον Θεό. Ο άγιος Νεκτάριος δίνει μία εξαίρεση. Στο προνομιακό ζήτημα στα τέλη του 19ου αιώνα το Οικ. Πατριαρχείο απαιτούσε από την Υψηλή Πύλη την μη ορκωμοσία κληρικών στα δικαστήρια. Έχουμε άραγε άμεσες ή έμμεσες πληροφορίες και από Αγίους μετά τον Άγιο Νεκτάριο; Πώς ερμηνεύουν τις μαρτυρίες του αποστόλου Παύλου οι Πατέρες;
Και κάτι άλλο: Και η επίκλιση “στην τιμή και στην συνείδηση” όρκος είναι, έστω και στον “αέρα”, δηλαδή σε κάτι άνευ υποστάσεως-προσωπικότητας (όρκος είναι η επίκλιση κάποιου ώς μάρτυρα).
Είναι όντως δύσκολη η απάντηση. Κανονικά οι Χριστιανοί δεν πρέπει να ορκιζόμαστε κι αν κάπου πρέπει (όπως π.χ. στην ορκομωσία του ο κάθε άνθρωπος) τότε ο πνευματικός βάζει συνήθως ένα επιτίμιο… Και σε άλλες περιπτώσεις όμως, κάποιοι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι να ορκιστούν οπωσδήποτε, αλλιώς θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή τους ή δεν θα γίνουν πιστευτοί (π.χ. σε δικαστήρια), που με ευλογία πνευματικού φυσικά το κάνουν και δεν έχουν μεγάλο επιτίμιο, ανάλογα πάντα με την περίσταση…
Δημοσιεύτηκε παραπάνω η απάντηση της ιστοσελίδας μας.
Γιατί όμως η εκκλησία της Ελλάδος δίνει την ευλογία της και την ευχή της στα δικαστήρια να ορκίζονται οι άνθρωποι στο Ευαγγέλιο; Δεν θα ήταν πιο σωστό να γίνει ενας αγώνας απο μέρους της να καταργήσει τον όρκο για να σώσει τόσους χιλιάδες ανθρώπους απο αυτή την αναγκαστική αμαρτία; και ο Μακαριστός Χριστόδουλος είχε πεις πως οι πολιτικοί και άλλοι θα προσπαθήσουν να καταργήσουν τον ορκο και πως θα πρέπει να αγωνιστούμε να μην το κάνουν ενώ στην ουσία οι χριστιανοί πρώτοι θα έπρεπε να πράξουν σύμφωνα με το Ευαγγέλιο!!
Η εκκλησία δεν δίνει ευλογία να ορκίζονται οι άνθρωποι, απλά το επιτρέπει και το ανέχεται! Ναι, θα ήταν ευχής έργο αν αποφάσιζε κάποια στιγμή η εκκλησία να καταργήσει τον όρκο! Όμως, δυστυχώς, στο ελληνικό κράτος η πολιτεία λειτουργεί με δικούς της “άθεους” νόμους (οι οποίοι αναγκάζουν και τους ανθρώπους να ορκίζονται) και η εκκλησία μόνο με βάση το ευαγγέλιο.