Δύο από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της Εκκλησίας και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας γενικότερα κατά τον 9ο αιώνα. Κατάγονταν από τη Θεσσαλονίκη και από ευγενική οικογένεια. Ο πατέρας τους ήταν αξιωματούχος του Βυζαντίου στη Θεσσαλονίκη. Ο μικρότερος Κωνσταντίνος (Κύριλλος) γεννήθηκε περί το 827, ενώ ο μεγαλύτερος αδελφός του Μεθόδιος το 815. Έχασαν τον πατέρα τους σε μικρή ηλικία, αλλ’ ο λογοθέτης Θεόκτιστος ανέλαβε υπό την κηδεμονία του τον Κωνσταντίνο και φρόντισε να σπουδάσει στην Κωνσταντινούπολη. Αντίθετα ο Μεθόδιος προτίμησε τον διοικητικό κλάδο και διορίστηκε “διοικητής σλαβικής τινός ηγεμονίας”.
Στην Κωνσταντινούπολη ο Κωνσταντίνος μαθήτευσε κοντά στον Φώτιο και πιθανότατα τον διαδέχτηκε όταν ο Φώτιος διορίστηκε πρωτοσπαθάριος. Ορισμένες όμως δυσάρεστες καταστάσεις, ανάγκασαν τον Κωνσταντίνο να καταφύγει στη Μονή του Ολύμπου Βιθυνίας, όπου προηγουμένως, οικειοθελώς είχε καταφύγει και ο αδελφός του Μεθόδιος. Ο Φώτιος, όταν έγινε Πατριάρχης, ανέθεσε στους δύο αδελφούς αποστολή στους Χαζάρους προς υποστήριξιν της χριστιανικής πίστης ενάντια στον Ιουδαϊσμό και Μωαμεθανισμό. Η αποστολή αυτή είχε μέτρια επιτυχία αλλ’ ευρύτερες και αξιόλογες συνέπειες ως προς τη γνώση της πραγματικής κατάστασης των χριστιανών της Κριμαίας. Όταν επέστρεψαν άπ’ αυτή την αποστολή τους ο μεν Μεθόδιος έγινε ηγούμενος της Μονής Πολυχρονίου, ο δε Κωνσταντίνος διορίστηκε καθηγητής της φιλοσοφίας στην πατριαρχική σχολή των Άγιων Αποστόλων.
Περί το 862 μ. Χ. κατέφθασε στην Κωνσταντινούπολη πρεσβεία από το κράτος της Μοραθίας, σταλμένη από τον ηγεμόνα Ραστισλάβο, που ζητούσε Ιεραποστόλους, γνώστες της σλαβικής, που θα κήρυτταν τον Χριστιανισμό στους Μοραβούς. Το Ιεραποστολικό αυτό έργο ανατέθηκε στους δύο αδελφούς, πού ήταν και καλοί γνώστες της σλαβικής γλώσσας. ο Κωνσταντίνος εμπνεύστηκε αλφάβητο γνωστό ως γλαγολιτική, στην οποία με τη βοήθεια του αδελφού του Μεθοδίου και των μαθητών του μετέφρασε τις Άγιες Γραφές και τα λειτουργικά βιβλία. Οι Βυζαντινοί Ιεραπόστολοι έγιναν δεκτοί με ενθουσιασμό στη Μοραβία. Μάλιστα, βαπτίστηκε Χριστιανός και ο Βόρις των Βουλγάρων.
Παρά τις δυσχέρειες, το έργο των Βυζαντινών Ιεραποστόλων έφερε καρπούς. Δυστυχώς όμως, ο Κωνσταντίνος πέθανε την 14η Φεβρουαρίου 869 στη Ρώμη, όπου είχαν πάει μετά από πρόσκληση του Πάπα Νικολάου Α’, αφού προηγουμένως είχε γίνει μοναχός με το όνομα Κύριλλος. Τάφηκε στη Βασιλική του Άγιου Κλήμεντος. Όλο το έργο τότε έπεσε στις πλάτες του Μεθοδίου. Δυστυχώς όμως για τον Μεθόδιο η πολιτική κατάσταση είχε αλλάξει ριζικά στη Μοραβία και εις βάρος του Ιεραποστολικού έργου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να συλληφθεί ο Μεθόδιος και να φυλακιστεί σ’ ένα μοναστήρι της Βαυαρίας στον Μέλανα Δρυμό για τρία χρόνια. Απελευθερώθηκε χάρη στην επέμβαση του Πάπα Ιωάννη Η’. Κατόπιν πάλι συνάντησε δυσκολίες από τον φράγκικο κλήρο και ιδίως στη χρήση της σλαβικής γλώσσας στη Θεία Λειτουργία, για την οποία τελικά έλαβε την επικύρωση του πάπα.
Μετά από πρόσκληση του αυτοκράτορα Βασιλείου Α’, ο Μεθόδιος πήγε στην Κωνσταντινούπολη (882), όπου έγινε δεκτός με εγκαρδιότητα. Έπειτα από δύο χρόνια, στίς 6 Απριλίου 884, ο Μεθόδιος πέθανε, αφήνοντας διάδοχο του τον Μοραβό μαθητή του Γοράζδο. Παρ’ όλο πού ο φράγκικος κλήρος υπονόμευσε σε μεγάλο βαθμό το έργο των δύο αδελφών, η χρυσή εποχή της Βυζαντινής Ιεραποστολής (9ος και 10ος αιών) δημιουργήθηκε χάρη στις τρεις λαμπρές προσωπικότητες της Βυζαντινής Εκκλησίας, τον πατριάρχη Φώτιο και τους δύο αποστόλους των Σλάβων Κύριλλο και Μεθόδιο.
