Ερώτηση που λάβαμε:

Είναι κακό να βαριόμαστε;

Η απάντηση της ιστοσελίδας μας:

Είναι αλήθεια ότι τις φράσεις «βαριέμαι», «δεν έχω διάθεση για τίποτα», «δεν έχω όρεξη» κλπ. τις χρησιμοποιούμε συχνά οι νέοι άνθρωποι και κυρίως όσοι από εμάς βρίσκονται στην ηλικία της εφηβείας. Η κατάσταση αυτή της τεμπελιάς για την επιτέλεση κάποιας εργασίας ή για την καταβολή κόπου ή προσπάθειας για κάτι, στην ορολογία της Εκκλησίας μας ονομάζεται ακηδία και είναι ένα νόσημα της ψυχής, ένα πάθος που συχνά την αιχμαλωτίζει. Η αίσθηση αυτή της ακηδίας δείχνει ότι κάτι δεν λειτουργεί καλά στην ψυχή του ανθρώπου.

Από τι προκαλείται η ακηδία; Ίσως κάποτε να οφείλεται σε κάποια σωματική ή ψυχική κόπωση που έχει προηγηθεί. Τις περισσότερες ωστόσο φορές έχει πνευματικά αίτια. Οφείλεται συνήθως σε μια αδιαφορία για την καλλιέργεια της ψυχής και σε μια αδράνεια προς κάθε πνευματική ενασχόληση. Συχνά μας πιάνει πριν ξεκινήσουμε την προσευχή μας, ή την πνευματική μελέτη μας. Μπορεί επίσης να επηρεάζει και καθημερινές μας απασχολήσεις, όπως το διάβασμα για το σχολείο, ή τις αθλητικές μας δραστηριότητες. Η γενικότερη διάθεσή μας για άνεση, καλοπέραση και η τάση μας να αποφύγουμε σωματικούς κόπους μας παρουσιάζουν συνήθως πιο ελκυστικό το να ξαπλώσουμε στον καναπέ του σπιτιού με το κινητό ή το tablet στο χέρι από το να μπούμε σε μια διαδικασία παραγωγής έργου, προσπάθειας, την οποία εύκολα αποφασίζουμε να αναβάλλουμε.

Η ακηδία όμως, όπως τονίζουν οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, είναι πάθος ύπουλο και επικίνδυνο. Προκαλεί περαιτέρω ψυχρότητα στον πνευματικό αγώνα του ανθρώπου και κινδυνεύει να γίνει μόνιμη κατάσταση της ψυχής του. Χαλαρώνει τις αντιστάσεις στα πάθη και φέρνει σταδιακές υποχωρήσεις στην αμαρτία. Όπως μάλιστα τονίζει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, «το πάθος αυτό, με το κρυφό του φαρμάκι, λίγο λίγο σαπίζει όχι μόνο τις πρώτες και μικρές ρίζες, οι οποίες επρόκειτο να βλαστήσουν τις συνήθειες των αρετών, αλλά σαπίζει και εκείνες ακόμη τις ρίζες των καλών συνηθειών, που προηγουμένως αποκτήθηκαν· και όπως ο σκώληκας τρώει το ξύλο, έτσι και αυτό το πάθος προχωράει, κατατρώγοντας ανεπαίσθητα και καταναλίσκει το νου της πνευματικής ζωής».

Πώς λοιπόν θα αντιμετωπίσουμε την ασθένεια αυτή της ψυχής μας; Την λύση μας δίνουν και πάλι οι φωτισμένοι λόγοι των Πατέρων της Εκκλησίας μας:

(α) Σε κάθε έργο που έχεις να κάνεις μην αργοπορείς καθόλου, γιατί εκείνη η μικρή πρώτη αργοπορία φέρνει μαζί της και τη δεύτερη και η δεύτερη την τρίτη και η τρίτη τις υπόλοιπες, στις οποίες παρεκκλίνει η ψυχή ευκολότερα απ’ ότι στην πρώτη.

(β) Να σκέφτεσαι ότι κάθε φορά που αφήνουμε την αμέλεια και βιάζουμε τον εαυτό μας με επιμελή έργα, οι Άγγελοι φέρνουν στη Βασιλεία των ουρανών ένα στεφάνι ένδοξης νίκης και ότι στους αμελείς, όχι μόνο δε δίνει στεφάνια ο Θεός, αλλά παίρνει από αυτούς λίγο λίγο και τις χαρές που έχει δοσμένες.

(γ) Όταν συμβαίνει να έχεις να κάνεις πράγματα που σου φαίνονται πολλά, άρχιζε με την καρδιά σου ήσυχα από το ένα σαν να μην είχες να κάνεις άλλο. Και έτσι ενεργώντας, θα τα κάνεις όλα με πολύ λιγότερο κόπο από εκείνον που νόμιζες ότι θα καταβάλεις.

(δ) Όταν σκέφτεσαι να αναβάλεις κάτι επειδή όπως λες «βαριέσαι», να θυμάσαι ότι το σήμερα είναι δικό σου. Το αύριο είναι στο χέρι του Θεού. Και ότι εκείνος που σου έδωσε το πρωί, δεν σου υπόσχεται ότι θα σου δώσει και το βράδυ.

(ε) Το όπλο που θανατώνει τελείως την ακηδία είναι η προσευχή με την σκέψη των αγαθών που θα απολάβουν όσοι αγωνίζονται, στη Βασιλεία των ουρανών.

(στ) Μην ξεχνάς τον αδιάψευστο λόγο του Κυρίου μας: «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Ματθ. ια΄, 12). Δηλαδή, η Βασιλεία των ουρανών κερδίζεται με τη βία, κι εκείνοι που μεταχειρίζονται σπουδή και βία πάνω στον εαυτό τους την αρπάζουν γρήγορα, πριν τους φύγει, και την κρατούν σφιχτά.

Βοηθήματα

  1. «Κλίμαξ», Ιωάννου του Σιναΐτου, Λόγος ιγ΄, 10, Ι.Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 2006.

  2. «Ο Αόρατος Πόλεμος», Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Κεφάλαιο Κ΄, Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομ. Αγ. Όρος, 2005.