Ερώτηση που λάβαμε:

Λέμε ότι για να καταπολεμήσουμε τα πάθη μας και να βρισκόμαστε σε επικοινωνία με το Θεό χρειάζεται να προσευχόμαστε πολύ και πιστά. Παρ’ όλ’ αυτά, πολλές φορές, όταν προσευχόμαστε, το μυαλό μας δεν βρίσκεται εκεί αλλά τριγυρνάει αλλού και μετά αισθανόμαστε πως δεν κάναμε τίποτα. Πώς λοιπόν μπορούμε να προσευχόμαστε δυνατά και αδιάσπαστα;

Η απάντηση της ιστοσελίδας μας:

Η προσευχή αποτελεί το μεγάλο προνόμιο του ανθρώπου να επικοινωνεί και ενώνεται με τον παντοδύναμο Θεό.

Όμως, όπως κάθε θεάρεστο έργο απαιτεί κόπο και αγώνα για να προσευχηθεί κάποιος δυνατά και αδιάσπαστα.

Η καταπληκτική ευκινησία του νου, η ροπή του προς το κακό καθώς και ο πόλεμος του διαβόλου με τους λογισμούς κάνουν δύσκολη την υπέροχη δυνατότητα του ανθρώπου να μπορεί να συνομιλεί με τον Δημιουργό του.

Στο σημείο αυτό, θα προτείνουμε κάποιους τρόπους ώστε να διευκολυνθείς στο ωραίο σου αγώνισμα.

Αρχικά, θα ήταν ωφέλιμο για εσένα να φέρεις στο νου σου την εικόνα ενός ανθρώπου ο οποίος στέκεται σε έναν άρχοντα και συζητεί μαζί του. Ο άνθρωπος θα στέκεται με πολύ σεβασμό απέναντί του. Δεν στρέφει το βλέμμα του εδώ κι εκεί, όλη η προσήλωση της ψυχής του είναι στραμμένη στον άρχοντα. Αν κάποιος την ώρα που έχει απέναντί του τον άρχοντα, στρέφει το πρόσωπό του αλλού και συζητάει με τον εχθρό (στην περίπτωσή μας, ασχολείται με πονηρές σκέψεις και βιοτικές μέριμνες), θα ικανοποιεί τον άρχοντα; Ή εάν εμείς που έχουμε ανάγκη και παρακαλούμε τον Βασιλέα των Βασιλέων, τον Θεό και δεν προσέχουμε τα λόγια μας και δεν ακούμε την προσευχή μας, πώς θα τον ακούσει ο Θεός;

Επίσης, να προσπαθούμε να διατηρούμε την αίσθηση ότι ο Θεός είναι παρών εκεί! Είναι δίπλα μου, μπροστά μου, έτοιμος να με ακούσει και βοηθήσει, να συμπαρασταθεί και να ενισχύσει.

Ωφέλιμο θα ήταν πριν την ιερή ώρα της προσευχής να γίνεται μια προεργασία. Πολλές φορές, ενώ είμαστε ακόμα απορροφημένοι από τα καθημερινά ζητήματα, από τα προβλήματα (της οικογένειας, του σχολείου, του φροντιστηρίου), ή μόλις τελειώσαμε την ενασχόληση με τον Η/Υ ή το smartphone, αρχίζουμε την προσευχή. Φυσικό είναι τότε να μην μπορεί να συγκεντρωθεί ο νους. Μπροστά μας πηγαινοέρχονται πρόσωπα, ειδήσεις, καταστάσεις… Γι’ αυτό ας σταθούμε σ’ ένα ήσυχο τόπο, στο δωμάτιό μας και ας τ’ αφήσουμε όλα για να εισέλθουμε στον αληθινό κόσμο του Θεού. Αν προηγηθεί και η ανάγνωση της Αγίας Γραφής ή κάποιου πνευματικού βιβλίου, θα είναι πολύ βοηθητικό στη συγκέντρωση του νου και στην ποιότητα της προσευχής.

Όλα αυτά είναι καλό να συνδεθούν και με μια αυτοκριτική. Να σταθούμε και να αναλογιστούμε… Πώς πέρασε η μέρα; Πώς φερθήκαμε στους συνανθρώπους μας; Πώς αντιμετωπίσαμε τις διάφορες καταστάσεις; Ασφαλώς και θα βρούμε περιστατικά στα οποία πληγώθηκε η ψυχή μας και  θα πονέσουμε τότε. Ο πόνος αυτός συμμαζεύει το νου. Επίσης, αισθήματα μετανοίας γεννιούνται μέσα μας και η ψυχή μας κατανύσσεται. Με την αυτοκριτική, διαπιστώνουμε την αδυναμία μας και στη συνέχεια ταπεινωνόμαστε. Και η ταπείνωση συμμαζεύει την καρδιά· και προσευχόμαστε έτσι με διάνοια σταθερή.

Τέλος, να τονίσουμε ότι απαιτείται διαρκής και επίμονη προσπάθεια. Όπως έλεγε ο Άγιος Πορφύριος, «μην κουραστείς να προσεύχεσαι!». Ο νους θα φεύγει κι εμείς θα τον συμμαζεύουμε, χωρίς απογοήτευση. Εμείς να κάνουμε απλά και ταπεινά τον δικό μας αγώνα και ο Θεός που βλέπει με αγάπη και κατανόηση την προσπάθειά μας θα μας δώσει τη Χάρη Του ώστε η προσευχή να γίνει χαρά και απόλαυση της ψυχής.

Μπορείς να μελετήσεις και το σχετικό βιβλιαράκι του π. Αστερίου Χατζηνικολάου, “Πώς συγκεντρώνεται ο νους στην προσευχή;”