Ερώτηση που λάβαμε:

Τι στάση να κρατήσω όταν οι γονείς μου μαλώνουν;
Σε μια εποχή όπως αυτή στην οποία ζούμε, όπου η κρίση – τόσο οικονομική, όσο κι πνευματική – φέρνει πολλά προβλήματα, ένα σύνηθες φαινόμενο ως αποτέλεσμα όλων αυτών είναι κι οι έντονοι τσακωμοί μέσα στην οικογένεια. Εμείς τα παιδιά, τι στάση θα πρέπει να κρατήσουμε, κυρίως στις περιπτώσεις που οι γονείς “μας τοποθετούν” μέσα στον τσακωμό, ζητώντας την γνώμη μας ή ακόμα χειρότερα ζητώντας να πάρουμε θέση δικαιολογώντας έναν από τους δύο; Στην Αγία Γραφή αναφέρει να τιμάμε τους γονείς μας, αλλά όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα τέτοιο συμβάν, εμείς πως πρέπει να φερθούμε ώστε να μην υποτιμήσουμε και κυρίως να μην προσβάλλουμε κανέναν από τους δύο;

Η απάντηση της ιστοσελίδας μας:

Ας εξετάσουμε αυτό το λεπτό και δύσκολο θέμα ψύχραιμα, στις πραγματικές του διαστάσεις, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να μεγεθύνουμε το πρόβλημα, όταν βρισκόμαστε εν θερμώ, και να κυριευθούμε από θυμό ή απογοήτευση. Αν είμαστε ειλικρινείς και ρεαλιστές, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι σε όλες σχεδόν τις οικογένειες δυστυχώς συμβαίνουν μαλώματα και τσακωμοί, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επέρχεται η καταστροφή. Όταν μάλιστα οι γονείς γνωρίζουν και βιώνουν την εν Χριστώ ζωή, τότε μετά τον καβγά κάνουν την αυτοκριτική τους, συναισθάνονται τα λάθη τους, μετανοούν, συνεξηγούνται μεταξύ τους, επισκέπτονται τον πνευματικό, παίρνουν νέες αποφάσεις και με την άνωθεν βοήθεια αποκαθίσταται η οικογενειακή γαλήνη. Χειρότερη ίσως είναι η κατάσταση σ’ εκείνες τις οικογένειες, όπου οι γονείς αποφεύγουν μεν να μαλώσουν φανερά, ζουν όμως κλεισμένοι στον εαυτό τους με τυπικές σχέσεις μεταξύ τους, χωρίς μετάνοια και πνευματικότητα, οπότε η ζωή των παιδιών μονίμως δηλητηριάζεται.

Είναι αλήθεια όμως ότι κάποτε οι σχέσεις των γονέων εκτραχύνονται σε τέτοιο βαθμό που οι συγκρούσεις μεταξύ τους ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο· οπότε τα παιδιά βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση, όταν μάλιστα οι γονείς ρητά απαιτούν ή ασυναίσθητα τα ωθούν να πάρουν θέση και να ταχθούν με το μέρος ενός από τους δύο. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις τα παιδιά νιώθουν έντονη ανασφάλεια, ταλαιπωρούνται από αδιέξοδα διλήμματα, συχνά υποφέρουν από ψυχικές διαταραχές και το φάσμα του ενδεχόμενου χωρισμού πλανάται μέσα στην ευαίσθητη παιδική ή εφηβική ψυχή τους. Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί μια τέτοια δυσάρεστη κατάσταση;

Πρωτίστως μην επιτρέψουμε ποτέ να χαθεί μέσα μας ο οφειλόμενος σεβασμός και η αγάπη προς τους γονείς μας. Παρουσιάζουν βέβαια ως άνθρωποι αδυναμίες, κάποτε σοβαρές, που οδηγούν σε οδυνηρές συγκρούσεις μεταξύ τους. Μην επικεντρωθούμε όμως σ’ αυτές, μην τους περιφρονήσουμε, γιατί θα είναι άδικο και εγωιστικό. Οφείλουμε να θυμόμαστε πάντοτε και τα καλά τους με ευγνωμοσύνη. Είναι αυτοί που μας γέννησαν, μας ανέθρεψαν και συνήθως με στοργή ενδιαφέρονται για την προκοπή μας. Μην ξεχνούμε ότι αντιμετωπίζουν καθημερινά ποικίλα προβλήματα, συχνά άγνωστα σε μας, τώρα μάλιστα που σοβεί γύρω μας η οικονομική κρίση. Όλα αυτά τους καταβάλλουν ψυχικά και έχουν ανάγκη από αναψυχή. Με την όλη μας παρουσία μέσα στο σπίτι ας γλυκαίνουμε την ατμόσφαιρα. Ο σεβασμός και η αγάπη μας είναι βάλσαμο για τις κουρασμένες ψυχές τους. Είναι πολύ σημαντικό να αποφύγουμε να ταυτιστούμε με έναν από τους δύο γονείς μας. Αυτό δεν είναι εύκολο και απαιτεί να κινηθούμε με ιδιαίτερη σύνεση και ευελιξία. Είναι όμως ανάγκη τουλάχιστον τα παιδιά να αποτελούν μια γέφυρα μεταξύ των δύο γονέων. Εξάλλου στις περισσότερες περιπτώσεις δεν φταίει αποκλειστικά και μόνο ο ένας, συνήθως το δίκιο είναι μοιρασμένο. Μπορούμε βέβαια ανάλογα με την ηλικία μας να υποδεικνύουμε στον καθένα με διάκριση το σφάλμα του, όταν μάλιστα αυτό είναι κραυγαλέο. Η λεπτή αυτή παρέμβαση είναι καλύτερο να επιχειρείται από τα μεγαλύτερα παιδιά, με πολλή ταπείνωση και όταν οι ψυχές ειρηνεύουν. Να τονίσουμε ότι αυτή η προσέγγιση είναι αποτελεσματική όταν γίνεται ιδιαιτέρως στον κάθε γονέα.

Μπορούμε ακόμη να επινοούμε τρόπους που ανανεώνουν τη χαρά της επικοινωνίας μέσα στην οικογένεια. Με την καλή μας επίδοση στα μαθήματα, την ανακοινωτικότητά μας για τα θέματα που μας απασχολούν, το ενδιαφέρον μας για τα προβλήματα των άλλων μελών, την προθυμία για εξυπηρέτηση, τη συμμετοχή όλων στο οικογενειακό τραπέζι, την παρότρυνση για εκδρομικές αποδράσεις και προσκυνήματα και με ό,τι άλλο θετικό και ευχάριστο σκεφθούμε, αποφορτίζουμε την ατμόσφαιρα από την ένταση, διώχνουμε την κατήφεια, ανεβάζουμε την ψυχολογία των γονέων, κερδίζουμε την εμπιστοσύνη τους και βοηθούμε στη μεταξύ τους ενότητα. Η αγάπη και των μικρών παιδιών ακόμη, όπως πηγάζει μέσα από την αθώα και χαριτωμένη ψυχή τους, είναι εφευρετική και συχνά αποτελεσματική. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο παράδειγμα ενός μικρού μαθητή, που σε σχολική έκθεση για την οικογένεια έγραψε μεταξύ άλλων με παιδική απλότητα: Αν οι γονείς μου μαλώσουν μεταξύ τους, εγώ θα τους συμφιλιώσω. Θα δώσω ένα δώρο στον μπαμπά, λέγοντας ότι είναι από τη μαμά. Κι ένα δώρο στη μαμά, λέγοντας ότι είναι από τον μπαμπά…

Το πιο βασικό όμως είναι το εξής: Με το ευωδιαστό θυμίαμα της προσευχής, που αναβλύζει μέσα από το θυμιατήρι μιας πύρινης καρδιάς και κατευθύνεται προς τον Ουρανό, γίνονται θαύματα και σε θέματα που υπερβαίνουν τις αδύναμες δυνάμεις μας. Εκζητώντας τις πρεσβείες της Θεοτόκου, των Αγγέλων και των Αγίων, να παρακαλούμε τον Κύριο, που έζησε κατά την παιδική Του ηλικία μέσα σε ευλογημένο οικογενειακό περιβάλλον, να χαρίζει την πολυπόθητη ειρήνη Του μέσα μας και να αποκαταστήσει την αγάπη στις σχέσεις των γονέων μας. Ας προσευχηθούμε και για τη γενικότερη πνευματική πρόοδο όλων μας. Συγχρόνως με το παράδειγμα και το λόγο μας ας οδηγήσουμε διακριτικά τους γονείς σε πιο ζωντανό σύνδεσμο με την Εκκλησία, ζητώντας και τη συμβουλή του πνευματικού μας. Αν συμμετέχουν ουσιαστικά και συνειδητά στα ιερά Μυστήρια, υπάρχει βάσιμη ελπίδα ότι θα μπορέσουν να υπερβούν όσα τους χωρίζουν και να συμβιώσουν αρμονικά μεταξύ τους. Πολλές φορές παιδιά που κατηχούνται και αγωνίζονται πνευματικά, βοήθησαν αποτελεσματικά τους γονείς τους και οδήγησαν όλη την οικογένεια κοντά στον Χριστό. Όταν τουλάχιστον ένας μέσα στην οικογένεια ζει πνευματική ζωή, ελκύει τη θεία χάρη, που ακτινοβολεί έπειτα σε όλα τα μέλη.

Παιδιά, πάντοτε στη ζωή σας, και μάλιστα όταν αντιμετωπίζετε οικογενειακά αδιέξοδα, μην ξεχνάτε τον μεγάλο Πατέρα, τον Θεό, και τη μεγάλη Μητέρα, την Παναγία. Μέσα στη ζεστή ουράνια αγκαλιά τους, όπως μας την προσφέρει η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, ακόμη και τα ορφανά παιδιά αισθάνονται ασφαλή και ευτυχισμένα. Εκεί να καταφεύγετε με ακλόνητη πίστη και σίγουρα θα λαμβάνετε ξεχωριστή και απροσμέτρητη αγάπη, στοργή και θαλπωρή, παρηγοριά, δύναμη και φωτισμό. Τότε η μελαγχολία και η απογοήτευση δε θα βρίσκουν θέση στην ψυχή σας. Και μην αφήσετε ποτέ να σβήσει η ελπίδα. “Τά ἀδύνατα παρά ἀνθρώποις δυνατά παρά τῷ Θεῷ εστι”, μας δίδαξε ο Κύριος· δηλαδή, εκείνα που είναι αδύνατον να γίνουν με την ασθενή δύναμη του ανθρώπου, αυτά είναι κατορθωτά και δυνατά με τη χάρη και τη δύναμη του Θεού (Λουκ. ιη΄ 27). Για τον Θεό δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Ας μάθουμε να περιμένουμε με υπομονή και προσευχή. Όταν κρίνει η αγαθότης Του και όταν βρει λίγη καλή διάθεση στις ψυχές μας, γονέων και παιδιών, μπορεί με ένα λόγο Του να κατευνάσει την τρικυμία και να επαναφέρει τη γαλήνη στην ταραγμένη οικογένεια.