Ερώτημα που λάβαμε:

Πριν λίγες ημέρες ένας καθηγητής των θετικών επιστημών μού έθεσε την ερώτηση “Υπάρχει Θεός και αν ναι τι είναι;;;”. Αρχικά, προβληματίστηκα αρκετά και θέλησα να του τεκμηριώσω την άποψή μου, αλλά δεν μπορούσα να του εξηγήσω αυτό που πιστεύω για τον Θεό. Τι όμως είναι στην πραγματικότητα ο Θεός και πως θα μπορούσα να τεκμηριώνω τις απόψεις μου όταν με ρωτούν πάνω σε αυτό το θέμα;;;

Η απάντηση της ιστοσελίδας μας:

Η ύπαρξη του Θεού δεν έχει κάποιο λογικό επιχείρημα με το οποίο μπορεί να αποδειχθεί. Αν υπήρχε κάτι τέτοιο, τότε θα ήταν υποχρεωμένοι όλοι να πιστεύουν στον Θεό – αυτό όμως θα συνιστούσε παραβίαση της ανθρώπινης ελευθερίας. Ο Θεός δεν μας έδωσε, λοιπόν, κάποια απόδειξη της ύπαρξής του. Μας έδωσε, μας δίνει και θα μας δίνει, όμως, τεράστιο πλήθος ενδείξεων σε πολλούς τομείς, ενώ ταυτόχρονα το μοναδικό (ουσιαστικά) επιχείρημα για την μη-ύπαρξή Του είναι το γεγονός ότι δεν βλέπουμε τον Θεό με τις αισθήσεις μας.

Και πρώτα απ’ όλα η λογική μας μάς λέει πολύ απλά ότι τίποτε δεν γίνεται μόνο του. Βλέπουμε για παράδειγμα ένα κτίριο, ένα έπιπλο, ένα μηχάνημα. Ποιος θα μπορούσε να πει ότι όλα αυτά έγιναν μόνα τους; Κανείς! Η λογική μας λοιπόν μας λέει ότι όλα αυτά τα στοιχεία της φύσεως που βλέπουμε γύρω μας δεν μπορεί να έγιναν μόνα τους, αλλά κρύβουν πίσω τους τον Δημιουργό τους, Αυτόν που τα έφτιαξε. Και η αντίρρηση κάποιων είναι: «Όλα τα τεχνικά επιτεύγματα που βλέπουμε γύρω μας οπωσδήποτε έχουν κάποιο δημιουργό. Το Σύμπαν όμως όχι»! Είναι δυνατόν;

Τότε πώς εξηγείται η αρμονία του σύμπαντος; Οι φυσικοί νόμοι τι άλλο αποδεικνύουν παρά το ότι υπάρχει κάποια κινητήρια δύναμη και πανσοφία πού ρυθμίζει τούς νόμους του σύμπαντος. Κι αυτή η αρμονία και τελειότητα μέσα στη φύση δεν παρατηρείται μόνο στον μακρόκοσμο των πλανητών και των γαλαξιών αλλά και στον μικρόκοσμο της γης μας. Θαυμάζουν οι επιστήμονες και απορούν για την τελειότητα με την οποία είναι δημιουργημένος ο άνθρωπος, τα ζώα, τα φυτά, οι μικροοργανισμοί, τα πάντα. Και όλα τα όντα έχουν μεταξύ τους κάποιο ρόλο και κάποιο σκοπό. Το ένα υπηρετεί το άλλο. Όλα είναι στη θέση τους, στο ρόλο τους, στο σκοπό τους. Όταν λοιπόν ο άνθρωπος στρέφει το βλέμμα του στον γύρω του κόσμο και βλέπει την αρμονία και το μεγαλείο της φύσεως και των όντων, δεν μπορεί παρά να αισθανθεί την ύπαρξη ενός Θεού δημιουργού.

 Αλλά και μέσα στα βάθη της καρδιάς του όταν ο άνθρωπος στρέψει τη σκέψη του, κατανοεί ότι οι πόθοι της καρδιάς του στρέφονται σ’ έναν τέλειο κόσμο αγάπης και χαράς, πού δεν τον βρίσκει μέσα στα στενά όρια ενός κόσμου πού έχει αρχή και τέλος, ζωή και θάνατο. Κάθε άνθρωπος κατανοεί ότι ο κόσμος αυτός είναι καταδικασμένος να πεθάνει, να πάψει κάποτε να υπάρχει· για να έρθει ένας νέος κόσμος, χωρίς λύπες και βάσανα, χωρίς αρρώστιες και θανάτους, χωρίς αδικίες και κακίες, χωρίς πολέμους και φτώχεια.

Παρόλα τα παραπάνω στοιχεία, βέβαια, δεν είναι εύκολο να πείσεις με επιχειρήματα κάποιον για την ύπαρξη του Θεού, ούτε χρειάζεται να γίνει αυτό. Ο Θεός μας είναι πάνω και πέρα από τις λογικές διεργασίες και τις επιστημονικές αποδείξεις – ο τρόπος για να τον προσεγγίσει κάποιος είναι το βίωμα και η καρδιά.

Όσο για το τι είναι ο Θεός… Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση, στην οποία δεν υπάρχει απάντηση. Ακριβώς γιατί η ουσία του Θεού είναι απρόσιτη για εμάς. Η κτίση δεν μπορεί να γνωρίσει την άκτιστη ουσία του Θεού, συνεπώς την φύση Του δεν μπορούμε να την περιγράψουμε με ανθρώπινους όρους. «Θεὸν φρᾶσαι μὲν ἀδύνατον, νοῆσαι δὲ ἀδυνατώτερον», τον Θεό είναι αδύνατο να περιγράψεις με λόγια· ακόμα πιο αδύνατο, όμως, είναι το να Τον συλλάβεις, να τον καταλάβεις με το νου, όπως λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Αυτό που μπορούμε να πούμε, είναι ότι η φύση Του είναι απλή και ασύνθετη, δηλαδή ο Θεός «είναι», δεν «αποτελείται» ή «παράγεται» ή «προέρχεται» από κάτι, ούτε υπήρξε στιγμή που δεν υπήρχε Εκείνος, αφού Αυτός είναι ο Δημιουργός του χρόνου. Το όνομα που ο Ίδιος θέτει στον εαυτό Του στην Παλαιά Διαθήκη είναι «ο Ων», δηλαδή Αυτός που υπάρχει από τον εαυτό Του, η αυτο-ύπαρξη, η αυτο-ζωή. Ο Θεός είναι πλήρης, είναι επίσης η αυτο-μακαριότητα. Ο Θεός είναι ο Δημιουργός, η πηγή της ύπαρξης και της δημιουργίας, της ευτυχίας και της μακαριότητας, και ό,τι φεύγει μακριά Του ή αντιτίθεται σε Αυτόν, κατά προφανή τρόπο βαίνει προς τον θάνατο, την ανυπαρξία, τη δυστυχία. Επίσης, ο Θεός μας είναι πρόσωπο και όχι κατάσταση ή αφηρημένη υπερβατική έννοια. Είναι ένας, Τριαδικός Θεός. Ένας Θεός, τρία Πρόσωπα, μία Ουσία-τρεις Υποστάσεις. Είναι πανταχού παρών και τα πάντα πληρών.

Η ουσία του Θεού είναι απρόσιτη, αλλά αυτό που μπορούμε να γνωρίσουμε και έχουμε εμπειρία, είναι οι ενέργειές Του. Αυτές είναι άκτιστες αλλά μεθεκτές, δηλαδή μπορούμε να μετέχουμε σε αυτές. Κάτι ακόμα που μπορούμε να πούμε για τον Θεό, είναι οι ιδιότητές Του: είναι πάνσοφος, πανάγαθος, παντοδύναμος, δίκαιος, το πλήρωμα της αγάπης ή καλύτερα η ίδια η Αγάπη, η Αλήθεια, το Φως… Ο Θεός γνωρίζεται μέσα από την αποκάλυψή Του στους ανθρώπους, η οποία κατεξοχήν έγινε με την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου Του (επίσης και στην Αγία Γραφή και, φυσικά, στην όλη ζωή της Εκκλησίας), αλλά συμβαίνει και στην προσωπική ζωή του καθενός, ανάλογα με την δεκτικότητά του.